Gosia Wdowik, Karolina Szczypek i Witold Mrozek o przemocy w teatrze

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

kultura osobista dobry wieczór przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska gośćmi kultury osobistej są dzisiaj jego się Wdowik przewodnicząca ligi polskich reżyserek i reżyserów teatralnych Karolina Szczypek reżyserka także krytyk teatralny dziennikarz Witold Mrozek Witajcie serdecznie, ale w inny wieczór in na początek pytanie jak dzwon jak uderzenie dzwona czy istnieje teatr bezstresowy Boże, ponieważ pozwolę sobie zacząć, bo rozumiem, że to cytat z listu, który wpłynął Rozwiń » w odpowiedzi na mojej ubiegłotygodniowy tekst o molestowaniu mobbingu kadzielnica 1 wieloletnich aktorów tego teatru jedyny aktor tego teatru od początku jego istnienia, które tam został Mariusz Goraj oburzonym tonie m.in. mówiła niemożliwość ta bez PIT bez czasowego ja tyle bym w ogóle nie rozmawiał o tym pojęciu wydaje mi się ono stworzone przez podobieństwo do podobnej do terminu wychowanie bezstresowe też Stali na nieistniejącym ukute przez przeciwników zakazu bicia dzieci, a jeżeli ktoś jest przeciwnikiem zakazu bicia dzieci to jest dość daleko od zwolennika dzieci, więc wolałbym nie używać takich klisz, czego się Karolina także nie chcą używać tego terminu dziewczynka ważyła zbitkę, jaki jest duże uproszczenie i że te wydają się rząd możemy rozmawiać o narzędziach po prostu, które wprowadzają pracę teatralną szacunek wobec drugiego człowieka bardziej i nie wiem czy to wymaga zdefiniowania być bezstresowe zgadzam się z Witkiem w takim sensie w intencji tych narzędzi powstaje coraz więcej też miejsce więcej mówi się etyce i etycznych aspektach pracy w teatrze, ale ten termin bez stresowe jest rzeczywiście takie niefortunne, bo też ryzyko swojej natury teatr bywa przemocą poprzez hierarchiczności jego, ale czy to oznacza, że jest się czy może być bezstresowe uważam, że może być jak najbardziej ten krytyk, jakie praktyki i wybieranie odpowiednich narzędzi pracy i po prostu uświadamiania sobie też wzajemnego twórców jak tylko chciał dodać jeszcze zanim przejdziemy dalej, że to pojęcie zostało użyte w odpowiedzi na opis sytuacji, która zakładała bicie, która zakładała ograniczenia ograniczenia wolności aktorek poprzez np. zamykani w pokoju eksploatację zespołu zupełnie poza jakimikolwiek godzinami nocnymi dziennym innymi czy molestowanie seksualne składanie przez przełożonych czy przełożonego propozycji seksualnych podwładnym więc, jakby nazywanie tego wszystkiego z CSM wydaje mi się nadużyciem daleko idący eufemizm im w każdej pracy zapewne spotykamy się ze stresem radzimy sobie z nim na różne sposoby dziennikarstwo też jakoś wiąże się ze stresem praca fatalna, zwłaszcza przed chemią na pewno wiąże się ze startem, ale uważam, że jeżeli zaczniemy rozmawiać o teatrze bez bezstresowe zamiast np. o teatrze bez przemocy to będzie to już oddanie jakiegoś pola i to mydlenie oczu po prostu wróćmy jeszcze na chwilę bardzo proszę do Gardzienic po twoim Witka artykule w Gazecie wyborczej na temat tego co działo się w ośrodku praktyk teatralnych w Gardzienicach prokuratura w Lublinie wszczęła śledztwo w sprawie o mobbing molestowanie wobec Włodzimierza Staniewskiego dyrektora i reżysera i założyciela ośrodka tak naprawdę ośrodka, który jeden z najsłynniejszych teatrów alternatywnych w Polsce ma dodałbym, że na razie to postępowanie śledztwo toczy się w sprawie oznaczono nie toczy się przeciwko Włodzimierza Staniewskiego mu na razie jest bardzo ważne, żeby opowiedzieć bo, bo na razie prokuratura wyjaśnia co się tam działo natomiast mówienie, że toczy się w sprawie Włodzimierza Staniewskiego mogą np. sugerować, że stan oskarżony nie jest nie jest tak, ale to jest taka reakcja, jakiej z pewnością wiele osób sobie życzyło powiedz, jakie reakcje takie też bardziej oddolne środowiskowe na swój tekst najbardziej zaskoczyły prawdę mówiąc nie jest także bardzo zaskoczyło mnie to co się wydarzyło po moim tekście to znaczy wiele osób wiele kobiet, ale nie tylko zabrało głos publicznie bądź jeszcze nie publicznie, potwierdzając wersję osób Mariany Sadowskiej aktorek, które wystąpiły jako ofiar wieloletniej przemocy w Gardzienicach były też głos obrony na przestrzeni to co może mnie trochę zaskoczyło skalą w tych głosach to, że zdecydowana większość listów, które w krótkim czasie wpłynęły do gazety wyborczej nie tylko, bo okazało się w innych mediach, a w zasadzie nie podważa tego co zostało napisane z moim artykule tego co przede wszystkim powiedziałem moje rozmówczynie nie podważa nie wiem poniżania przemocy tego wszystkiego co może mieć znamiona mobbingu natomiast po prostu inaczej to wartość czuje inaczej interpretuje znaczy można taki z tych listów właściwie większość tych listów wynika taki właśnie obraz że, owszem, działy się rzeczy brutalna krew pot i ze ktoś kogoś przy ciało ktoś kogoś może szarpnął, ale w zasadzie nic nie dzieje, bo jesteśmy w teatrze teatr nie podlega tym samym normom medycznym co inne obszary społeczne można tak skrócić skompensować te interpretacje w Carolina i gorsze, jakie były waszą akcję artykuł Witka czy było w tym tekście coś, czego swojej branży wcześniej nie wiedział jeszcze nieobecny przerażającą niestety nie było nic w związku z Niemiec, a może bardziej myślami z adresu skali, jakby zliczyć tych nadużyć, które miały miejsce wobec c rozumiem członków zespołu karty nic się jak jakiś wątek doświadczają zresztą skarg miną, bo wspólnie 2 lata temu zorganizowaliśmy taką akcję wobec jednego z profesorów Akademii teatralnej, który też dopuszcza się nad udziec tam bardziej słownych mobbingowych też Akademii teatralnej w Warszawie tak tak Akademii teatralnej w Warszawie tak i dla mnie jak jakiś taki podział też budziła to jak ta akcja ubecka dzielnic była przemyślana medialnie mam wrażenie i świetnie działała zarówno pojawił się tekst w dwutygodniku wyborcze, acz i, że do walki ogląd całej sytuacji budowała kontekst to była jego imponującej pomyślałem, że w sumie nauczyliśmy się jak skorzystać też tych mediów, żeby uświadamiać traktować stycznie nie tylko jako rodzaj wydobycia tej sprawy, ale też chusty edukacyjnej w sumie rzecz dużo odwagi i komentarze również różnych osób, które jak też mówiłem o tym, że ze mną, że jak widzą w tym swoją rodzinę, więc miałam poczucie, że poszliśmy do przodu momentu, kiedy rzeczywiście nie czytam listu pana Mariusza w odpowiedzi na artykuł Wit, a i tam, gdzie był od początku zaskakuje mnie trochę nie zaskakuje, ale taki on w pierwszych słowach mego listu, jakby im stawia znak równości pomiędzy sobą Staniewski Gardzienic ami Klich i dochodzi do jakiego takiego dziwnego lania, które uniemożliwiały mam wrażenie zwiedzający sytuacji dystanse i uszanowania doświadczenia innych, które jest ba bardzo przemocowej jest jakimś rodzajem nadużycia i mam wrażenie, że tu się pojawi jakiś ciekawy temat, o którym ja też od jakiegoś czasu się borykam czyli w jaki sposób właśnie rozmawiać o tym zmiana i o tym szacunku jest brak przemocy z osobami, które widzą efekty artystyczne widzą go ważniejsze niż jakiś poszanowanie drugiego człowieka i to jest dosyć ciekawe dyskusje, które mam wrażenie, że właśnie ta sytuacja otwiera w Goś wdowy przewodnicząca ligi polskich reżyserek reżyserów teatralnych Karolina Szczypek reżyserka i krytyk teatralny dziennikarz Witold Mrozek są gośćmi kultury osobistej za chwilę wracamy do naszej rozmowy teraz czas na informację w TOK FM dobry wieczór raz jeszcze przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska gośćmi kultury osobistej są dzisiaj Gosia Wdowik przewodnicząca Gildii polskich reżyserek i reżyserów teatralnych reżyserka teatralna Karolina Szczypek, a także krytyk teatralny i dziennikarz Witold Mrozek rozmawialiśmy przed chwilą o sprawie, którą Witold Mrozek pisał w artykule w Gazecie wyborczej na temat tego co działo się w ośrodku praktyk teatralnych w Gardzienicach prokuratura w Lublinie wszczęła śledztwo w sprawie o mobbing i molestowanie, które miały się dziać właśnie w tym ośrodku Witko cały czas jednak jest jedno pytanie, które nie daje spokoju, dlaczego dopiero teraz przecież wszyscy wiedzieli co dzieję się w Gardzienicach znaczy po pierwsze, tak jak mówiła już wcześniej Goś dowie wydaje się jednak skala dla części przejmie osób tego co się tam działo i co pojawia się wprost nazwane w tych opowieściach jest jednak zaskakująca podjął wydaje mi się to tak jak wyższą powiedział również Osia jest kwestia zmiany atmosfery i zmian w ogóle sposobu myślenia o przemocy przemocy seksualnej mobbingu w szeregu zjawisk nie tylko w teatrze znaczy oczywiście te złożą względów, o których pewnie tylko czekali na powiedzą mogą włożyć dużo lepiej niż ja jest szczególnie podatne na takie sytuacje natomiast w ogóle zmieniło się myślenie na temat tego co można zrobić wobec pracownika pracownicy co można zrobić wobec kobiety też nie tylko w sytuacji kwotowej tylko w sferze publicznej nie tylko na pewno nie wiem sprawami tu na Zachodzie w Polsce otwarte rozmawianie już nie jest wciąż całkiem otwarta, ale rozmawiania o takich tematach publiczne dużo tu zmienia dodałbym, że kobiety, które zabrały głos jako pierwsi mówią swoich doświadczeniach jeszcze z lat dziewięćdziesiątych, kiedy postrzeganie tego wszystkiego wyglądało w Polsce zupełnie inaczej to najbardziej powietrzne z jakich nie wiem wspomnienia dzieciństwa oraz Niewiem tutaj, a po prostu lektura tego co się wtedy w prasie mediach ukazywały się pisało, ale to z 1 strony inaczej wygląda debata publiczna, a z drugiej strony po prostu i moje rozmówczynie samo o tym mówią one jako młode osoby wówczas dwudziesto dwudziestoparoletni nie po po prostu nie miały narzędzi odwagi śmiałości, żeby przez długi czas, żeby się w tej sytuacji jako otwarcie stanowczo reagować no tak on nie miał odwagi różności, a drugi też liczni, którzy widzieli te pośrednie prawidłowe zachowania i nikt nie reagował jednak mimo wszystko to jest zależne były nieliczne mówili akcje były ciche zmienić te będzie też dodać jeszcze tak szybko, bo tak mi się bardzo każdy słuchacz taki rybek kasownik kiedyś, opowiadając o ruchu mitu mówiła właśnie o tym, że ten ruch, jakby próbował się wydarzyć dużo dużo dużo wcześniej, ale wydarzył się w tym momencie, dlatego że pewnym, że pozycję pozycję matka dziennikarek redaktorek czy też zajmować kobiety i że pojawi się też, więc krytyczny, że tak historię by nie przepadła tak jak często przepadała i że też się wydaje, że taki aparat z instytucjonalne jest niezwykle ważne, żeby te sprawy mogły się wydobyć i to jest też ważne, żeby zauważyć po prostu w tej zmianie, którą jest kimś takim aparatu jest w utworze Karolina ty razem z Andrzejem żywicami Pawłem Sulikiem przygotowała spektakl dyplomowy czym kilka piosenek przemocy w teatrze, który to spektakl powstał w ramach laboratorium nowego teatru znasz sprawy od środka przemoc w teatrze to fikcja opisujesz w tym spektaklu swoje również doświadczenia swoich koleżanek tak jak najbardziej znam wiele takich sytuacji, które są przemocy, które często zahaczają o kodeks prawny bądź różnego innego rodzaju normy etyczne, które są łamane bardzo często właśnie sytuację hierarchicznej pracy i na linii reżyser aktorzy reżyserka aktorzy bądź dyrekcja cały zespół, więc to doświadczenie gdzieś te obserwacje są wynikowo, gdyż tam moje podjęcie decyzji już 6 lat temu wejścia zawód i są to historie w tym spektaklu, który przygotowaliśmy w Krakowie zebrane przez nas nasze, czyli wszystkich twórców, którzy występują na scenie, którzy współ pracowali przez cały proces twórczy są też historię czasami, które są po prostu zakorzenione pewne mechanizmy, które obserwowaliśmy tych rozmów na temat przemocy ekonomicznej przemocy psychicznej symbolicznej, czyli tej, którą najłatwiej w pewnym sensie normalizować mieszka, obserwując z zewnątrz takiej przemocy, które możemy sobie nazwać czasami białych rękawiczkach i pracuję nad tym spektaklem właśnie czuliśmy takie pojęcie nazwaliśmy coś ze nazwaliśmy takie takim hasłem immunitet artysty, który właśnie może dzięki swej zawodowej środowiskowej pozycji może w cudzysłowie wykraczać poza narzędzia reżyserskie czy dyrektorskie, doprowadzając do przemocy werbalnej psychicznej osoba, której doświadcza często po prostu nie ma gdzie zgłosić, bo nie ma żadnych procedur ogromnej części instytucji kultury w też zwracaliśmy uwagę na spektakle widzialność młodych twórców albo brak w momencie, kiedy zaczyna opowiadać jakieś historie mówiliśmy o braku systemowego środowiskowego wsparcia dla osób, które doświadczyły sytuacji przemocowych, który jest, gdy właśnie ta luka się pojawia mówiliśmy o systemie mistrzowskim, które wciąż proponowane jako forma edukacji czy element edukacji w szkołach artystycznych, które niesie wysokie właśnie ryzyko powielania pewnych mechanizmów mówiliśmy ogromnej dysproporcji w zarobkach w cudzysłowie Mistrzów i osób na początku jakieś tam zawodowej drogi właśnie teatralnej artystycznej o też dysproporcja na linii reżyser pozostali twórcy teatralni pracownicy teatru i dokumentach, które powstają i powinny regulować takie relacje zawodowe w danej instytucji, ale często nie działają i bardzo trudnej procedować sytuacje, w których dochodzi do nadużyć są były takie główne elementy naszego spektaklu Karolina dodał przyporządkować te słowa do tego co mówi Kol na, że faktycznie kolejna taka opcja kolejna taka wersja przemocy, której mam wrażenie, że ciągle przynajmniej publicznie mu się najmniej i może też wolniej zmienia się wobec niej wobec niej podejście to faktycznie przemoc ekonomiczna to znaczy to bardzo mocna zależność, jaką wchodzą ludzie nieposiadający stałej pracy względem instytucji, w których pracują i po próbują podjąć pracę czy Inspekcja pracy obiecuje niekoniecznie daje i ciągle mam wrażenie, że to kolejne elementy bardzo skomplikowanej właśnie sytuacji teatralnej zakłamanej nie są bardzo różnych celach niezależności nie tak widowiskowy jak molestowanie czy mobbing, ale również bardzo istotne Karolina spektakle wasz przygotowywaliście przy asyście prawnika powiedz czemu prawnik był potrzebny, ale tak towarzyszył nam w niektórych momentach naszej pracy twórczej prawnik nazwaliśmy to działanie, które wykonywał oceną ryzyka prawnego spektaklu w związku z tym, że przez rok od maja zostanie do laboratoryjnego teatru ja wraz z zaproszonymi twórcami gromadziliśmy też dokumenty, które mamy cały materiał dokumentalny w pewnym momencie procesu twórczego był analizowany z nami przez prawnika, dlatego że opowiedzieć historię te wszystkie historie, których doświadczyliśmy sposób dokumentalne sceny byłoby bardzo trudne dla nas, ponieważ wiązałoby się też wypowiedzenie pewnych imion nazwisk jest pewną formą Kala autu publicznego właśnie nagłośnienia sprawy i konsultowaliśmy z prawnikiem to w jaki sposób możemy to zrobić, żeby to było zgodnie z literą prawa by spektakl przebiegał właśnie jakieś opiece prawnej tak, żebyśmy po prostu po zakończonym spektaklu nie dostali żadnego pozwu za spektakl w Carolina wspomniała o środowiskowym braku wsparcia w tych przemoc owych sytuacjach, więc moje pytanie już pewnie ostatnie kogoś Wdowik, czyli przewodniczącej ligi polskich reżyserek i reżyserów teatralnych czy ty często wysłuchuje zwierzeń przemocowych relacjach w teatrze i w jakich i w jaki sposób Gildia w takich sprawach interweniuje, gdy działa jest bardzo ważne by podkreślić z giełdy działa dwutorowo z 1 strony mamy takie działanie indywidualne i polega na tym, że dostajemy zgłoszenie od naszego członka naszej członkini w sprawie jakiś relacji problemu z instytucją i wspólnie w imieniu tego członka członkini piszemy listy instytucji z zapytaniem i proponowanym rozwiązaniem na to sytuacja muszę podkreślić, że by ta sytuacja z założeniem jest trochę nierówna, bo jeśli mamy rozmówca które, czyli instytucję, która ma całe zaplecze prawnicze i modelu widzimy, a myśmy bardzo młodą organizacją, której nie ma jest z prawniczego, więc często działamy tak intuicyjnie bądź konsultując to ze znajomymi prawnikami i to nawet jeśli czujemy, że nasz członek członkinie mają rację to pewną zaczyna być trudno jednak ten termin ta instytucja są zaplecze staje na bardzo szybko na jego styl doprowadzą PiS, jeżeli jest to, że jest trudniej rozmach raz do rozwiązania, ale mówię tylko dlatego o tym, że właśnie, że dla nas ważna jest takie wytworzenie takiej pomocy ten drugi tor instytucjonalnej, lecz instytucjonalnej dla systemowej tak naprawdę takich rozwiązań systemowych tryby były działały prewencyjnie, czyli żebyśmy w jakim sensie tworzyli rozwiązania, które umożliwiają twórcom odwoływanie się do nich do jakiegoś języka nas zrobić taką minister też dobry dydaktyk bądź tych praktyk, które w, jakim sensie nie chcemy widzieć w teatrze, żeby mówiąc w jakimś sensie też zacząć działać wspólnie, jakiego w ramach jakiegoś kodeksu dobrych praktyk, bo teraz oczywiście to co się dzieje mam wrażenie, że jest to jest bardzo duże szare Stras, które w sumie często uczymy się nazywać właśnie w momencie, kiedy przychodzi zgłoszenie od członka członkini i musimy zastanowić się jak tę sprawę po raz pierwszy nawet jak po raz pierwszy na własny do nadużyć, do którego dochodzi w i wydających jest bardzo ważna lekcja, którą tak naprawdę pójść wspólnie z instytucjami przez wspólnie taki kodeks, który by ułatwia to relacje pomiędzy instytucją artystą artystką wytworzyć musimy niestety kończyć moglibyśmy tak długo jeszcze rozmawiać, bo okazuje się że, że przemoc w teatrze to niestety cały czas temat rzeka miejmy nadzieję, że dożyjemy takich czasów, że nie będzie po prostu, o czym mówić na razie bardzo dziękuję za rozmowę Gosia wdowy przewodnicząca Gildii polskich reżyserek i reżyserów teatralnych i Karolina Szczypek reżyserka także krytyk teatralny dziennikarz Witold Mrozek byli gośćmi kultura osobista dziękuję bardzo, dziękuję dziękujemy do usłyszenia czas na informację Zwiń «

Gosia Wdowik, Karolina Szczypek i Witold Mrozek o przemocy w teatrze

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: KULTURA OSOBISTA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 09:00

Najnowsze Podcasty

"Obywatele przejęli ulicę i demonstrację"

"Młodzi nie chcą Donalda i Włodzimierza. Chcą oferty"

Lider KOD: Marsz zaczęliśmy 8 lat temu i skończymy go jesienią

"Społeczeństwo mądrzeje, polityka głupieje" - Poranny przegląd prasy Jacka Żakowskiego

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL