Po co przykuwać robotnika do warsztatu? Żeby nie uciekł

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dziedzictwo systemu społecznego, który zbudowała Rzeczpospolita szlachecka trwa w różnych postaciach w Polsce do dzisiaj, chociaż upłynęło już dobrze ponad 200 lat od jej upadku formalny demontaż systemu pracy przymusowej, na którym opierała zajął stulecie został on rozmontowany krok po kroku kawałek po kawałku w dużym stopniu rękami państw zaborczych przy wytrwały i konsekwentnym oporze dużej części polskich elit polskiego ziemiaństwa, które wykorzystywało każdą Rozwiń » możliwość legalną nielegalną, aby do likwidacji systemu pracy przymusowej nie dopuścić to jest fragment najnowszej książki Adama Leszczyńskiego ludowa historia Polski od siebie dodam, że chyba niewiele się zmieniło polskie elity uwielbiają system pracy przymusowej najlepiej bezpłatnej to jest np. ten system wyzysku młodych doktorantów na polskich uczelniach, którzy pracują za darmo lub za psie pieniądze na karierę swoich profesorów audycji świadczy chwilę witam państwa Grzegorz Sroczyński, a naszym gościem jest Adam Leszczyński historyk socjolog profesor na Uniwersytecie SWPS publicysta współzałożyciel portalu oko Press i autor ludowej historii Polski witam siadam dzień dobry 6 ludowa historia Polski czekaliśmy na tę książkę ponad rok rzucały na Facebooku takie najbardziej smakowite cytaty przed wszystkim z dokumentów przez, których przekopanie się przez tysiące dokumentów, ale powiedz na początek, kto to jest ten lód czy możesz powiedzieć kogo w zasadzie opisujesz to była długa dyskusja zresztą prowadzona to słowo często przez lud mówiąc najkrócej rozumiem ludzi, którzy przede wszystkim uczyłem się z własnej pracy nie ma 1 dobrej definicji prawda, bo kompozycja skład społeczny ludu wszystko nizin społecznych zmienia tak natomiast rozumiem przez to ludzi, którzy przede wszystkim utrzymują się z własnej pracy płacy pracy własnych rąk rozumiem wszystkim, którzy są urządzenia nie są rządzone mi rozumiem przede wszystkim tych, którym się odbiera to co produkują ani ci, którzy nie tych, którzy to nadwyżkę dostają na myśl, że w uproszczeniu możemy się jako umownie nazwać dolnym 90 dolnym 910% tak rolnictwa społeczeństwa polskiego oczywiście tak jak powiedziałem była długa dyskusja toczona w Polsce w wieku dziewiętnastym pod koniec piętnastego wieku, kiedy Polska inteligencja zdała sobie sprawę, że jakakolwiek polityka Polska nowoczesna musi być oparta lud lud prawda masy, więc takiej dyskusji, kto lub konstytuuje doszło bardzo ważnej na przełomie lat osiemdziesiątych dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku w prasie tutaj oczywiście w zależności od poglądów politycznych odpowiedzi na różne generalnie narodowcy nacjonaliści po prostu nacjonaliści polscy uważa dziś właśnie definiowali szerzej, obejmując nim obejmującym WHO ruchu chłopów, którym większość społeczeństwa wówczas polskiego oraz proletariat tych rzemieślników natomiast lewica była bardzo skupiona na roli co wynikało z ich marksistowskich prezes Magierski korzeni roli proletariatu Fabrycznego bez lub no to jest taka powiedziałbym bardzo ogólna i może trochę nieprecyzyjna, ale myślę dolne zrozumiała dolne 90 dolne 90% brzmi bardzo znajomo to jest to co krzyczeli demonstranci na okupację Wall Street jesteśmy nawet oni krzyczeli jesteśmy 99% społeczeństwa, więc myślę, że to brzmi znajomo, ale chcecie zapytać, bo w tej książce taką na przerwę mnie największą złość ta książka w ogóle wywołuje bardzo duże emocji zaskakujących największą złość wywołuje to ten fragment który, który wciąż oczywiście rozwinięty parę rozdziałów, który przeczytałem to znaczy, że kurcze u nas jakiekolwiek reformy, które by jakoś temu tym dolnym 90% żyjącym z pracy własnych rąk żyły zawsze przez stulecia były przed przeprowadzane, jaką siłą zewnętrzną to znaczy my tutaj w Polsce generalnie ciągle blokowaliśmy jakiekolwiek zmiany ma lepsze czy rzeczywiście tak tak było, gdyby się z tym zgodzić na bardzo często były przeprowadzone albo siłą zewnętrzną albo pod przymusem to znaczy ten drugi druga ważna sytuacja, ale co znaczą dochodziło do sytuacji, w której elity bardzo różne zresztą mówimy tak inteligenckich mimo tak szlacheckich praw dać tym, że elity państwa część społeczeństwa polskiego państwa zawsze istniał, że elity potrzebowały poparcia Ludowego prawda i musiałem złożyć jakąś jakąś propozycję masom, żeby one chciały zechciały poprzeć ich np. dążenia do stworzenia własnego państwa w związku z tym i wtedy zawsze trzeba było coś dać to znaczy projekt, który musiał, który miał się powieść musiał zawierać pewne taki bardzo ważny komponent materialnym znajdą różne rzeczy można było obiecać np. w czasach powstania kościuszkowskiego można było obiecać wolność osobistą opiekę prawną chłopom poddanym na przypadku roku 900 osiemnastego dwudziestego na to można było obiecać ośmiogodzinny dzień pracy robotnikom prawda albo reformę rolną chłopom, którzy tej ziemi albo mieli mało, więc taka propozycja zawsze musiał pojawić, gdy to co jest ciekawe było dotyczy kart później to znaczy, że oczywiście w momencie, kiedy ten projekt prawda niebezpieczeństwo minęło i ten projekt udał to na to z obietnic się wycofywano to znaczy tylko taki układ jest bardzo dużo bardzo dużo polskiej historii to jest np. bardzo ważna kwestia samorządu robotniczego, które obiecywano pracownikom fabryk na różnych różnych momentach polskiej historia, która nie oni chcieli tak wielu z nich chciało, bo i z tego się potem niskiego potem się wycofywano, więc obietnice z reguły pozostawały niespełnione natomiast ciekawe jednak jakoś optymistyczne one no tutaj emancypacja postępowała data nie jest także, że żyjemy cały czas w czasach oczywiście wczasach pańszczyźnianych, więc tak bardzo bolesny niesłychanie brutalny często taki i poziom taki ten konkurs proces sprawną ty uważasz, że polskie elity są jakoś wyjątkowo wyjątkowe pod tym względem to znaczy, że no w skrócie chłopi zawdzięcza reforma wszelkie reformy zaborcom no jest to wstyd jednak dla polskich elit to brzmi bardzo mocno w swej książce dobrze wybrzmiewa, ale czy uważa, że to jakaś specyfika polskich elit to jest po prostu naturalny mechanizm obecny w całej Europie ja myślę, że w naturalny mechanizm to znaczy, że on jest także ludzie bronią swoich interesów ludzie zostają u u szczytów z reguły zresztą to bardzo wyraźnie widać są po pierwsze, przekonani, że są już wiedzą więcej prawda, że ich, że ich rękach na ich barkach spoczywa przyszłość narodu, że im się należy prawda, że intensywne ani oczywiście ani oczywiście sprzeciwiają i taki opór taki opór jest już powszechnym to co jest ciekawe myślę to jest raczej pociągu dominacja tutaj jednostronna tych tych tych rządzących rządzący nie w sensie politycznym politycy często też tak, ale w tym sensie społecznym przez długie wieki było ziemiaństwo potem była inteligencja, która już z tego miejsca przyjęła prawda i ani oni bardzo czasu muzyki ten rząd jest taki sam teologia prawda, że poświęca aby bronimy tego tego dobra wspólnego również Polska widać to to jest jest bardzo wiele takich różnych uzasadni się pojawiają jedne mają uderzającą ciągłość co więcej jeszcze bardzo często te elity one są przekonane, że one w istocie działają w interesie interesie ludu to znaczy, że np. wobec trwałą mitologii elementem mitologii systemu pańszczyźnianego jedną z argumentów używanych w polemikach przeciwko jego zniesieniu albo osłabieniu, bo oczywiście znoszony to bardzo długi proces rozciągnięty na stulecie mniej więcej rozmontowywanie poszczególnych elementów tego snu i nawet jedną z elementów jednym z argumentów przeciwko prawda tego zniesieniu było to, że no jesteśmy, jakiego ojcowie dla tych wszystkich praw biednych chłopów ani nie poradzę w życiu bez nas mamy ich otaczamy opieką w związku z tym, kiedy ludzie buntował, ale czy budową w historii w dziejach Polski wielokrotnie w różnych sytuacjach to bardzo duża część opinii elit głęboko zaskoczona traktował but jako przejaw czarnej niewdzięczności prawda taki rodzaj rodzaj zdrady i takich przykładów jest bardzo dużo z różnych okresów z różnych okresów polskich dziejów na rabacji galicyjskiej bardzo dobrym tego składu samo samo tyczy się tego, dlaczego tak się taka oraz zdrady zamachu prawda jakiegoś spisku wywołanego przez Austriaków prawda żeby, żeby zniszczyć, żeby zniszczyć szlachtę polską tak rzeczywiście ostoją polskości czy widzi się spisek Austriaków nie widzi się tego, że tam jest naturalne wkurzenie wściekłość tych masach ludowych z powodu warunków jakich oni muszą funkcjonować tak na NN np. w przypadku Jakuba Szeli w ogóle tego zaś jako rabacji galicyjskiej to tam był przez konflikt dworu ze wsi, który był trwa już dekady na ten dzień wydarzyło poprzedniego dnia to tam były bardzo bardzo napięte relacje bardzo brutalne, które trwały bardzo długo na mimo to o wspólników lub głębokie zaskoczenie przekonanie o tym jakie w końcu do wybuchu orzekł, że to jest to jest prawda spisek albo jakaś prowokacja prowokacja jest lepsze zmienia niestety bardzo współcześnie to znaczy brzmi to jak sobie nowe reakcje na zwycięstwo Trumpa albo na zwycięstwo PiS-u części publicystów przedstawiających jako spisek rosyjskich służb, tudzież kupili kupili społeczeństwo za 500 plus, ale znajomy bardzo mi zabrzmiało tam to czy ty mówisz to znaczy, że w tej mitologii bardzo wyraźnie szlacheckiej mitologii polskich elit jest to, że my się opiekujemy tym ludem przewodzimy ludowi, że jak chłop, bo rozwiąże to chodziło cytuje zresztą w książce całe fragmenty szlacheckich publicystyki ziemiańskiej publicystyki różnych PiS-em takich jak tam Kmiotek prawda było pisemko Kmiotek dla dla chłopów, które pan miał im czytać prawda z różnymi tam właśnie upomnieniami w zakresie powstania styczniowego tak późno jak pomogę im opowiedzieć, ale słucham to do skutku za chwilę, bo to jest bardzo dobry przykład, ale rozwiąże w tej mitologii było takie przekonanie, że chłop jak dostanie tę chałupę na własność jak dostanie to ziemie na własność w ogóle coś dostanie to przepis będzie leżał nieporadnie nie będzie obrabiał tego pola, bo pan musi mu przewodzić pan musimy wyznaczać zadania tak oczywiście tam było zresztą to zresztą często wiązało się z bardzo ważnym takim ubocznym bardzo ważnym elementem tego co dyskursu to znaczy dyskursu otaczający go roli Żydów w ówczesnym społeczeństwie polskim na leży współczynnik docent polskim czy Szlachta, jeżeli przeczytamy dokładnie debaty, ale są powiedzmy toczą się od drugiej połowy wieku osiemnastego wieku od końca osiemnastego wieku aż do pewnie uwłaszczenie na dobrą sprawę na to wtedy to wtedy to tam kilka takich stałych wątków jest i który powraca bardzo różnych autorów pierwszej jest oczywiście taki zachodni zdolny do racjonalnego gospodarowania jest bardzo głęboko wyrażanym przekonaniu zatem w momencie, w którym on gospodaruje na ziemi szlachcica na rzecz właściciela on jest, który nabył właścicielem wszystkiego łącznie z zabudowaniami prawdę od trwa spór na ile nie będzie to Zagłębie kartoflisku na ile ruchomości prawda budynki są własnością pana są własnością u chłopa różnie wygląda w różnych miejscach w różnych okresach zimy dla uproszczenia, a więc właśnie, że nie można dawać własności nie można dawać ziemi chłopów na danych po pierwsze nie będzie w stanie sam uprawiać samodzielnie, a po drugie, wszystko prawda przepis albo zostawi albo właśnie Żydzi od niego wyciągną mam trzecią fakt, że głównym główne dochody skarg, które były w istocie rzeczywiście przytłaczającej większości prowadzoną przez równo budżet dochody płynęły do kieszeni właściciela on bardzo często umyka o tym tym samym krytykę natomiast, że to ci ludzie pojawiali się naszymi przypadkowymi bitami sprowadzani, dlatego że że właściciel majątku zarabiał gigantyczne kwoty dużą część swoich przychodów z jakiego pochodzi z nominacji także, więc brak samodzielności konieczność opieki nad stały motyw stały motyw, ale Adam, ale państwo skąd, skąd ten pomysł w tej w tej światłej głowie czytanego często czytanego jednak szlachcica to może dobrani często nie, ale czasem czytanego szlachcica ziemianina, że chłop jak dostanie na własność ziemi chałupy to nie poradzi i to wszystko to jest głupie zwyczajnie to znaczy na czym się opierałem taki taki sposób myślenia no i ja rozumiem, że ktoś odbierał częściowo na doświadczeniu Szlacheckim, które mówiło też masz tutaj bardzo świat rzekł chłopi nie przykładają się do pracy oczywiście w rządzie nie przykładali do pracy lub racjonalna strategia się przykładali, ponieważ niewiele pracy mogą wynieść realnie oznacza szansę na to że, że oni zdołają cokolwiek akumulować w takich warunkach w warunkach np. nie mieli prawa do kupowania ziemi bardzo długo nie mieli każda po ósmy aż do początku piętnastego wieku po prostu nie mieli albo np. w warunkach, których oni właśnie w ogóle nie posiada nawet ich własności ruchome mogą być prawda w różnych sytuacjach zebrane przez tego właściciela to no jest to, że uruchomią małą motywację do pracy na i ale mimo to orze, gdzie jaki na jakim poziomie zdawano z tego sprawy to wątek, który wracał publicystyce oświeceniowej późniejsze bardzo wyraźnie nad równocześnie towarzyszyły to właśnie przekonanie, że są co oni są leni i niezdolni do do takiego kalkulowania dopatrzenia w przyszłości prawda do takiej racjonalny poziom strategii gospodarczej jak widać słowo wejdziecie słowo przeczytam pierwszy jeden z pierwszych tekstów, które już 9 tak jest teraz, które dzieci czytają dzieci nie licealiści w na języku polskim, czyli taką pierwszą 15 wieczną anonimową anonimowy narzekanie panów na chłopów no oczywiście wszyscy świetnie znamy ten tekst chytrze bydlę z pan mieć wiele się ich sercu plecie, gdy dzień pan robić mają częstokroć odpoczywają żelazną widzi dom złoży drewnianą na pół włożyć rozumiem, jaki żelazny element pługa wymieniło drewniany mogą się szybko zepsuć, żeby na nad tym Pańskiej Polonii musiał pracować przy sięgają chory dobytek chcą, chcąc złamani ten dzień setek, gdy pan przyjdzie dobrze orze, gdy odejdzie, gdy odejdzie, jako że czyli jak pan stoi to jest dobra praca jak pan znika gdzieś to to przestają pracować mój ulubiony fragment bardzo bardzo poetycki stoi na roli w lemiesz Clegg chce rzekomo mu pług Oracz nie chce no właśnie te różne jak już też opis różnych metod, żeby na tym pańskim polu jak najmniejsze zmęczyć tak napełniania natomiast jasne tych metod strategii było dużo i i właściciele nieustająco nieszczęśliwi niskiej ich zdaniem wydajności pracy pańszczyźnianych im to nie chcieli zrezygnować z zewnętrznych narzekania na NATO, że jakość tego robotnika protest części danego są goście aż po powszechne już w prasie nowoczesnej, a z drugiej aż do zniesienia aż do faktycznego zniesienia pańszczyzny czy jeszcze w latach 405019 wieku jest taki zaprasza adresowanej do do czytelnika Ziemiańskiego poświęconych zagadnieniu gospodarczą przewodniczącego bardzo dużo oni dalej czeka, ale jak się w sieciach jak muzykiem, ale bardzo, ale jak można nie widzieć, że ten chłop się zachowuje racjonalnie no ma swoje znaczenie swoje, ale to, z którego się może utrzymywać na ziemię do obrobienia i ma też pańszczyzna obrobić często pisać w tej książce tej pańszczyzny to było nawet ile 5 dni w tygodniu to jest skomplikowany, ponieważ bardzo często w przypadku zamożniejszych gospodarzy chłopi odrabiał pańszczyznę osobiście da tylko miał wynajmował parobka czy zatrudnią rok katują mężczyzn rozwiązanie niestety jak te tutaj hierarchię wewnętrzną, a zróżnicowanie wewnętrzne wewnętrzną siłą bardzo dużo, ale bardzo często, ale to jest w tym systemie prawnym, o czym świadczą, że Rze, że tą bezpłatną pracę, jeżeli musisz też obrobić tak swoje no to bezpłatną pracę wykonują byle jak oznaczenie widzenie mechanizmu, dlaczego ta praca jest byle jaka rozłożona była rzeczywiście byle jaka na pańskim często chyba został skarbowe i tłukł ich po prostu coś się też często zdarzało no to że, że ten system tak działa tutaj jakby jakiś taka czarna plama przed oczami tej tych tych przemian cały czas przesuwała może nie widzieli, jakie miasto podstawowego mechanizmu ja myślę, że tutaj są 2 rzeczy jednak jest taka takie przekonanie, że tak naprawdę relacja pan poddany była transakcją to znaczy że poddany takim zbywał swą wolność w różnych istotnych różnic istotnych zakresach co poprzednio mógł opuścić zezwolenia pana wsi są teoretycznie, bo w praktyce różnie bywa więc, że chłop tutaj zobowiąże się do pracy prawda różne powinności do przewozu praw i one były często bardzo szczegółowo liczone, bo duża obejmował różne sfery różne sfery pociąg gospodarstwa wiejskiego dopłacenia dziś po pieniędzy w postaci części tego no więc, że to jest 1 strona transakcji na drugą stroną transakcji jest właśnie fakt, że pan użycia chłopu swojego swojej ziemi prawna pozwala korzystać z 30 daje pokój gospodarstwo i otacza go opieką w razie problemów to znaczy w tej mitologii szlacheckiej, bo i się przekona nieprawda, że mężczyzna stanął wymianą usług 1 stronie jest opieka ziemia dodaje pan po drugiej stronie praca pieniądz prawda i i dodaje to daje poddanym, więc ani często mam wrażenie tych ci publicyści szlacheccy uważali, że to jest jakaś jakiś rodzaj wymiany powiedziałbym no korzystnej dla podanego na i w związku z tym czy Czech, który nie chce pracować wydajnie w ramach tego co powinienem zwyczajnie oszukuje taką łamie umowy, czyli w którą, czyli składa, że to są cechy charakteru, bo to jest też wynika z tej z tej publicystyki, którą cytuje, że chłopi mają złe charaktery są na tym polu pańskim leniwi nie, dlatego że system jest źle skonstruowane tylko, dlatego że oni są jak jakimś gorszym narodem pochodzą od innego przodka niż my mają nikczemne cechy charakteru, toteż pojawia bardzo często są właśnie z natury leniwi natury przepijał z natury będą leżeć nic nie robić jest bardzo długa tradycja sięgająca stuleci w tej w tej podział mitologii ziemiańskiej takie przekonania się tłumaczenia różnicy w wyglądzie zachowaniu prawda zwyczajach tym że, że chłopi po prostu należą do innego są my mamy i są narodem prawda są inną grupą etniczną są ludem no i różnych słów używano różnych okresach na 5 takie przekonanie o głębokiej wrodzonej różnicy antropologicznej, które nawiasem mówiąc nie jest charakterystyczny tylko dla Polski tylko w ogóle dla dla różnych tego typu sytuacji prawda podległości panowania nad tą nie specyficzne tylko akurat ten mechanizm specyficzny tylko dla nas dla naszego kraju także to oczywiście pomaga zrozumieć jakoś uporządkować ten świat wytłumaczyć sobie role, które były obsadzone przez pana dworu i prawda i poddanego jakiś, jakiej chałupy nieopodal osoba jest oczywiście powiedzieć, że warto wyobrazić tych posługuje się źle czuć jest bardzo trudno być empatycznym wobec tych właścicieli często posługują się trochę czuć ich w ich sytuacji oni funkcjonowali w tym systemie od stuleci oni uważali, że ten podział ich rodziny często np. właśnie były to była tradycja w rodzinie szefa stulecia na i oni uważali za coś absolutnie naturalnego to był naturalny porządek rzeczy takie trochę dla nas nie istniał również np. przekonanie bardzo długo aż do czasu posiedzenia, że wolność jest czymś niezbywalnym dla wolności z takim prawem i jest jest czymś, czego nie można sprzedać bardzo długo traktowano jako dobro podlegające obrotowi, czyli np. można było swoją własną konieczność było przyjąć poddaństwo w zamian za różne np. generowanie pewnych win za darowanie długów za nawet zapewne zapewne korzyści materialne i potem to ta wolność polega na różnego rodzaju obrotowi można dzierżawić zastawiać tego itd. tak więc takie myślenie i tej sytuacji, o których mówimy tak się wydaje np. często inne ważne są już wtedy skrócić okres oświecenia obserwatorom dziwaczna przerażająca brutalna i nie zachodnie zgoła będą Polskę postrzeganego jako kraj jako kraj poza zasięgiem zakresem cywilizacji zachodniej 18 wieku bardzo wyraźnie widoczne natomiast tutaj częściej dawać ludziom ludziom naturalna i oczywista a, a jak wiadomo to co naturalne oczywiste wydaje się jeszcze bardziej naturalne oczywiste, kiedy się z tego korzysta trochę tak jak byś dzisiaj zapytał prezesa wielkiej firmy to jest słuszne rząd zarabia 500× tyle co co jego pracownika rocznie to, jakie słyszymy uzasadnienia rynek tak zadecydował o prawdę albo wnoszą tyle wartości dodanej numer firmy na tle zasługuje to co są tego ludzie są bardzo dobrzy zracjonalizowanie swojej pozycji swojego statusu wytwarzaniu takie przekonania, że on jest uzasadnione, że rzeczywisty koniecznie sprawiedliwej służb by chce no właśnie chciałem zapytać czy te stosunki ten sposób myślenia polskich elit o pracy przymusowej i w ogóle o o tym co wyżej co niżej, czyli poddanych łączą się przeniósł do już na stosunki, kiedy bezrobotny Kamil fabrykantów z robotnikami czy w skrócie czasie wprost przeniósł powiedzmy do drugiej Rzeczypospolitej wnętrza trzeba powiedzieć, że po pierwsze, transformacja pracy pracy pańszczyźnianych i czy jak co nie wolnej od przymusowej muszą używać różnych określeń pracę najemną była procesem bardzo powolnym i zawód rozpisanym na dekady i w pierwotnych kontraktach robotniczych zapisywano np. możliwość karania robotnika to aresztem czy chłostą obrączkę z przygotowaniem do warsztatów jakiś przywiązywanie do warsztatu, gdzie ograniczono wolność bardzo istotny sposób albo szykować robotnika do warsztatu, żeby nie odszedł na nie narzeka albo ażeby 800 mnie uciekł na, jeżeli ktoś się bardzo usłyszał w związku z tym to jest ten proces długi no i w ogóle idea wolnej pracy kupowanej oferowane na rynku jest względnie nowa, bo ona jest Polski na Zachodzie pojawia się w osiemnastym wieku do nas przychodzi po okresie następuje u nas przychodzi do nas przychodzi później nieco i to jest oczywiście, iż szlachcic zawsze mógł wynająć robotnika robiono w różnych zakresach w różnych miejscach natomiast idea na rynku pracy jako takiego miejsca, gdzie pracownik, który za pracę jako towar, który sprzedaje, a pracodawca kupuje tę pracę jako towar ona jest względnie on jest późniejsze ponowne ona jest dużo dużo mocy i oczywiście można śledzić przenoszenie wzorów traktowania robotników tych dawnych prawda chłopów często zresztą wyciągniętymi ze wsi, bo dotkniętymi ze wsi, który po prostu migrować do miast ponosi nie mieli z czego żyć nimi niepodanie miejsca nawet fizycznej pan nic ani, więc oni często trafiali w struktury, które były inne radykalnie, ale równocześnie, gdzie pewne elementy ich traktowania takie protekcjonalne jego proces z góry były znajomy mamy całą znowu długą historię wypowiedzi liderów polskiego przemysłu, którzy mówią właśnie robotnikach robotnicy są godni zaufania prawda zieleni widzę się nie starają, że pracownikowi nie można ufać żadnym żadnym z żadnym stopniu narażeni są, więc są pijani nie dbali i w sumie to to są właśnie wymagającymi stałej opieki drugiej nadzoru na trzeciej, a trzecie nieustająco punktują jacyś podejrzani agitatorzy socjalistyczni PiS są największym złem jakim, jakim mogło spotkać pro, który znowu błąd nie jest wyrazem czarnej niewdzięczności nie nie wiąże się z tym, że w fabryce są fatalne warunki pracy i albo niskie płace tylko wiąże się z tym, że przyszedł jakiś niebezpieczna dyktator z zewnątrz ich zbuntował namówił, żebyśmy zagranicznemu do zagranicznych tak, żeby się przez gminę znajomo tak tak Antifa współcześnie w każdym razie, że on, jakby wypowiada ten tą ojcowską dobrą opiekę tego no właściciela który, który z dobrej woli prawda daje im pracę co jest najważniejsze też w tych tekstach jest bardzo często argumentacja, że stawki nie mogą rosnąć, a warunki pracy nie mogą się poprawiać to znaczy nie będziemy żadnej Inspekcji pracy tutaj słuchacz to są teksty, które cytaty z twojej książki z tych dokumentów, ponieważ no to będzie złe dla samych robotników no oczywiście stracą pracę będzie dla nich złem, ponieważ w momencie, kiedy zwiększymy koszty pracodawcy np. np. zwiększymy je poprzez ograniczenie godzin pracy no to wtedy fabryki nasze upadną wszyscy zostaną bezrobotni prawda wszyscy będziemy stratni taka była tak bardzo pośrednio poradzą zresztą przy każdym ustawodawstwie fabrycznym przy każdych taki był argument podobnie zresztą pewne, gdy nawet poziom gorsze, bo robotnicy np. blokując zakład albo supportując działanie maszyn albo, atakując przedstawicieli nadzoru publicznego zdarzało prawda zdarzały się na drastyczne są często sytuacji wyrzucania ze schodów państwowym zabijania czasami inżynierów w tym dzięki rolnictwa publicznego w tym okresie rewolucji 500 piątego roku więc, że to jest po prostu atak atak na własność proces się okrada w ten sposób pracodawcę, że ci zresztą bardzo trochę zabawne trochę straszne kiedyś czytano ani bardzo często kiedyś zaczynały zaczynały zamieszki zaczęły się strajki są protesty robotnicze ani natychmiast udawali się do władz do apelowali o policji wojsko przysłać rozwiązały za ich problem, więc często zresztą skarżyli się potem, że to wojsko co prawda strzela do robotników, ale strzela za mało daną dzielnicą niewystarczająco skutecznie niewystarczająco nastraszyli moich pracowników słuchaj, ale premier 1 rzecz, bo to jest też coś co jest potwornie z butelek z mitologii chowane w nauczaniu polskiej historii przecież druga RP międzywojenna Rzeczpospolita była budowana przez PPS przez Piłsudskiego w kółko czytam jak się przegląda podręczniki, że miała jedną z najbardziej postępowych kodeksów najbardziej postępowych kodeksu pracy w Europie ośmiogodzinny dzień pracy wprowadzone od razu itd. to jak to jest też bardzo ciekawe i też oczywiście niesłychanie okazało się słabo zmotoryzowanej, kiedy przyjrzałem się tym tym kwestiom mianowicie, o ile i i tutaj warto zdać sprawę, że pewne cechy instytucjonalne państwa polskiego, które na, które często narzekamy nie są niczym nowym to znaczy np. istnienie prawa tego nie przestrzega w ogóle albo, którego państwo świadomie nie egzekwuje też nie jest niczym nowym i o ile ośmiogodzinny dzień pracy został faktycznie wprowadzony przez pierwszy rząd socjalistyczny przez na samym początku obracające się odradzającej się rzeczy Rzeczypospolitej to kwestia przestrzegania tych zasad jest zupełnie odrębnym bardzo wielu branżach przemysłu nie mówiąc o rzemiośle 8 godzin pracy był fikcją, a mamy takie studium dotyczące przemysłu łódzkiego, gdy są to nie propagandę komunistyczną wąsko że, gdy pisano w okresie międzywojennym, który mówi są de to są dane do związków zawodowych z drugiej powiela dwudziesty, które mówią, że oni, że w kilkudziesięciu 50 badań 50 fabryk łódzkich tam żadnej nie było 8 godzinnego dnia pracy brak było 10 do 16 godzin to całkowicie bezkarne podobnie jak zatrudnianie młodocianych kończą się dzieci pracowników poniżej piętnastego roku życia, bo formalnie formalnie będzie, czego nie wolno robić forma prawna albo albo nieprzestrzeganie ustawodawstwa dotyczącego urlopu, który znowu było bardzo progresywne na wielu wielu branżach nie było zupełnie przestrzegane pracownicy bardzo nie dawali pracownikom urlopów, kiedy nic ktoś inny niż zająć się tłumaczyć bardzo zabawny sposób, kiedy już co się rzadko na to szansa, bo niewielka pomoc Inspekcja pracy była odpowiednik Inspekcji pracy w dzisiejszych bardzo niedofinansowany tak jak dzisiaj zresztą nie ma nie mógł nakładać kar zbyt wysokich znowu tak jak dzisiaj zresztą, a jeżeli sprawa jest ciekawej sprawy o naruszenie praw pracowniczych trafiały do sądów do sądu często nakładały kary poniżej minimalnych tak powiem kar przewidzianych prawem, więc stawały po stronie pracodawców de facto de facto de facto z przekonania jak można było przeczytać w ówczesnych dyskusjach na ten temat z przekonania, że musimy dbać o wytwórczość krajową na, więc musimy dbać o wytwórczość krajową w związku z tym nie możemy biednego polskiego pracodawcy przesadnie surowo traktować ma też dosyć przerażające co opowiadać, bo to pokazuje, że trwanie pewnych rzeczy może może być przez to, iż przez stulecia, bo to jest 11 to co się opowiada dzisiaj, ale to ja rozumiem, że sytuacje myśmy tak nas czeka mnie usunąć inaczej dzisiaj powiedzmy, dlatego że poddaliśmy czasem coś przemyśleć czasem zobaczyć coś no dziesiątki tekstów o tym jak stosunki pracy we współczesnej Polsce już dzisiejszej wyglądają, dlaczego są złe, dlaczego umowy śmieciowe ciągną gospodarkę w dół, a wcale elastyczności nie nie pobudza to przez wszystko to się pisze nic znaczy krew krew piach w czasie pisało lego, czyli czyli sytuację mamy taką, że ten Piłsudski udziela wywiadów zachodniej prasie mówi, jakie mamy postępowe prawo pracy tutaj stworzyliśmy wreszcie państwo, w którym będzie sprawiedliwie no i tych wszystkich wartościach jeszcze na początku przynajmniej socjalistycznych mówi, a w Realu to jest także po prostu nic z tego nie działa albo bardzo mało działa postawa byłych socjalistów nawet państwem polskim po osiemnastym roku rządzi w dużej mierze ludzie, którzy byli wcześniej działaczami rewolucyjnego Pepeesu Promna, którzy ani, gdzie był z przekonania jak wówczas mogło wydawać niewolnikami cywilizowania stosunków pracy w Polsce to jest bardziej ich ewolucja bardzo ciekawa, bo oni je, a więc ustawodawstwo ustawodawstwo pracy progresywnego więcej powiedzieć ustawodawstwo pracy wprowadzono w Polsce oczywiście na ziemiach polskich w momencie, kiedy stawką było przetrwanie samego państwa polskiego odrodzonego państwa polskiej i i wówczas to i jakby sens polityczny tego tych tych ustaw oprócz tego, że było to coś co wielu ludzi uważało za sprawiedliwe, ale bynajmniej nie wszyscy to sens polityczny był taki, że środowiska robotnicze musiały poprzeć państwo polskie prawdę to znaczy robotnicy musieli widzieć swój interes istnienie odrodzonego państwa polskiego swój interes nie tylko polegający na tym, żeby mówili biało-czerwone sztandary tylko interes polegający na tym, że im będzie po prostu w tej nowej odrodzonej Polsce lepiej podobnie zresztą zabieg został zastosowany w stosunku do do chłopstwa chłopi dostali reformę rolną roku 900 dwudziestym kraj został uchwalony dokładnie w momencie, w którym bolszewicy podchodzili pod Warszawę dokładnie no i jak zwykle rozwiąże jak ostrza do powstania albo trzeba przekonać ludzi, bo mamy już na gardle, bo stoi bolszewik na granicy to albo już wszedł wtedy obiecuje tak składało z dostali prawda obietnice i obietnica była bardzo intensywnie wykorzystywana w kampanii propagandowej zmierzającej do mobilizacji wsi do oporu przeciwko inwazji bolszewickiej to był jeden z elementów tam było tam było więcej prawda pokazywaną np. osi mówiono, że bolszewicy zabili odbiera własność bez częścią kościoła tak dalej był bardzo to było, ale był bardzo ważny element i w momencie, kiedy zagrożenie minęło nagle okazało się, że tego nie da zrobić prawda, że konstytucja marcowa uchwalona w marcu dwudziesty pierwszego roku konstytucja, że ustawa o reformie rolnej jest niezgodna z konstytucją wiele osób twierdziło wówczas trzeba uzgodnić prawda, ale nie prawo rozwinięte, bo święte prawo własności tak chodziło m.in. np. tak chodził z nim wysokość odszkodowań za za rozpracowanie majątku mówiąc mówiąc w skrócie i ile trzeba to to uzgodnić pewną systematykę do sądu prawda przyciągnęło ono potem ostatecznie uchwalono to 2004. 0605. roku pamiętam dokładnie w tej chwili ostateczny kształt, który był dużo korzystniejszy dla właścicieli ten pierwotny dwudziestego roku rynek są reformy na późniejsze okazało się wykonanie tej reformy potrzeba pieniędzy na jak wiadomo w polskim budżecie pieniędzy nikt nie ma to nie jest nic nowego, że nie ma dostępnych było, więc także wtedy i zawsze nie było także wtedy, więc to niesłychanie zobaczyło takiej czy ta reforma rolna ta obietnica jak trzeba było pogonić bolszewika to obietnica po prostu przez drugą RP wobec chłopów złożona uroczyście chłopom walczyć będą tak zagraliśmy Wanda ziemia nie została w ogóle zrealizowana albo już tak ślamazarnie żyła, że de facto została zrealizowana bardzo niewielkiej części do nich także ona w ogóle nie została zrealizowana na osobniczą jednak podkreślić jest to, że każda taka obietnica, że nawet już nie zostanie zrealizowana to ona jest elementem takiego długofalowego procesu emancypacji oznaczonego przesuwa pole debaty na i później już kwestia reformy ona była bardzo jednoznacznie na stole jest bowiem i powracała zarówno w programach partii politycznych i to takich głównego nurtu partii politycznych w Legii PS czy Stronnictwo ludowe pod koniec okresu międzywojennego już nie mówiąc o tym, że w okresie drugiej wojny światowej przeprojektowano i znowu nie lubi tego komuniści tylko robiły to właśnie partie, które składały rząd Rzeczypospolitej na uchodźstwie popierały go było elementem konstrukcji rządowe w okresie okupacji też projektowane w bardzo radykalne warianty reformy, a zatem oczywiście obietnice można składać obietnice są dotrzymywane, a są utrzymywane częściowo one być może są składane np. złej wierze okej, ale one już potem stają się elementem poziom tak powiedziałbym to pełnoprawni dyskusji politycznej natomiast jest oczywiście to wszystko proces, który trwa wiele dziesięcioleci bardzo często Polski historia polskich i polskich dziejach to są fundamentalne kwestie społeczne one się dzieją szybko i one zawsze napotykają opór rozumiem, że dla kogoś progresywnych poglądach związanego z lewicą ówczesną dzisiejszą to jest niesłychanie frustrujące doświadczenie obserwowanie właśnie jakoś ślimaczy jakiegoś zrobić jest opór dawał takiej takiej konserwatywnej retoryki również, która towarzyszy, która towarzyszy tym tym wszystkim prawda próbą blokady wyznacza skład zawsze, kiedy się pojawią pro projekt takich takiej takich takich reform społecznych, który np. normą na Zachodzie czy no to tutaj głosy właśnie u nas za wcześnie jeszcze, że naród Polski nie dojrzał prawda że, że może Unii tam na Zachodzie też dobry pomysł my jesteśmy jednak im i i tacy bardziej przywiązani do wartości konserwatywnych zachód nawiasem jest bardzo ciekawe w tej retoryce naszych konserwatystów zawsze odgrywał rolę czegoś co z 1 strony oczywiście przedmiotem jakiegoś podziwu i zazdrości z drugiej rozstrzygnięciem osadnikiem demoralizacji i zepsucia jakiś taki wywrotowy idei a kiedy opowiadam o socjalizmie NATO w Polsce protestowano pisano krytyczne teksty o socjalizmie, gdy po dziewiętnastego roku do wpisano właśnie rząd albo przyszedł z Zachodu, bo przecież ze Wschodu macie w Polsce nie mogą rodzić zawsze było zło zawsze przeniesiony z zewnątrz taki społeczny chciałem zapytać jeszcze o błąd, bo tych tak tych 90% przeciwko elitom największy błąd tych 90% był w Polsce, kiedy twoim zdaniem ja myślę, że powiedział największy wie w jakim sensie największym i pewnie, jeżeli chodzi o zagrożenie dla dla tego co się działo myślę, ale może do porządku społecznego, bo no, bo to jest bardzo trudno porównywać takie wydarzenia takie wydać dobra to inaczej wymień 3 błąd albo 2 blond duszę Buddy, który właściwie się nie mówi albo, których no może słyszałem może coś się obiło szale wiemy o tym nie wie laty, pisząc tę książkę po prostu nagle wołał nie wiedziałem, że to było takie potężne wymienić takie wydarzenia, dobrze więc np. mamy rok 1800 sześćdziesiąty pierwszy masowe przed powstaniem styczniowym przed masowe przypadki odmowy wykonywania pańszczyzny i nie wczesną wiosną i taki gigantyczny projekt petycję karne podejmowane przez władze carskie, które nas zresztą z cen co jest jakoś ciekawe często po apelach polskich ziemian, którzy tych samych dziewiąty niedługo później wyruszyli walczyć o wolną Polskę przed tymi misami żołnierzem, więc to jest to jest taka to jest wydają się z mało znany miał dużą skalę jak duże konsekwencje, bo miał do tego, że później później jak się tych chłopów wzywa do powstania to nie pamiętają 2 lata wcześniej 3 lata wcześniej ten sam Dziedzic ten sam Ziemianin wzywał carskie wojsko jak myśmy się buntowali przeciwko państwu taki, że to wojsko przychodziło prawda np. Batorz żyło tych chłopów, którzy nie chcieli pracować na na wezwanie dziedzica agencji potem jak kilkanaście miesięcy miał problem 2 lata niecałe ten sam ten sam Dziedzic mówi to teraz chodzić ze mną do powstania walczyć o ową, a drugi protest jak można jak się można było domyślić drugi budynek to jest wielki strajk chłopski z okresu międzywojennego, o którym pewnie pamiętają lepiej, zwłaszcza że jeszcze kilkanaście lat temu wyszła z myślą na ten temat 2 pozycje mało znane, ale no to jest taki masowy protest Chłopskich przeciwko z 1 strony przeciwko rządom sanacji, a drudzy z drugiej strony przeciwko oczywiście skandaliczny niskim drastycznie złym warunkom życia nasz typ, który rok to jest rok 300 siódmym, choć obroty, ale także odważna zasila 37 tak dokładnie w tym powstaniu za chwilę tych chłopów trzeba będzie po będą potrzebni do obrony Polski przed Niemcami i co się wtedy w tym bądź wydarzyło co się pisało no to zależy, kto pisał prawdę to znaczy prasa maestrię ówczesne mgr. Niemcom nie był dużo bardziej podzielone niż myślę, że dużo bardziej podzielone dzisiaj to znaczy prasę ludową oczywiście czy prasę socjalistyczną oczywiście pisała, że życie chłopi mają mają rację protestu słusznie, ale prasa prorządowa pisała właśnie to jest wywrotową działalność agitatorów prawna i trzeba, że tutaj trzeba spacyfikować i policję wojsko w istocie ten ten protest spacyfikowała niesłychanie słów niesłychanie brutalny Walonii, aby przyjechali do Warszawy z niewielkiej koniecznych zmian ten kłopot np. dla Globe blokowali miasta prawda albo blokowali to był on się o tym się ten proces się głównie głównie oczywiście na terenach na terenach wiejskich i IT tech polskie protesty spacyfikowano wyjątkowo brutalny urządzono wystawę można broni takich produktach to działa taki sposób tam dzieci posłowie np. jest by wtedy Sejmie w tym duża część opozycji, ale nie było też składane interpelacje w sejmie i o dotyczące przypadków pobić pana maltretowania tych tych tych tych protestujących potem policja odpowiadała żaden co w związku z zysku myślano, że z tego nie potwierdzono na władze zorganizowały wystawę tych broni gotowców, gdzie pokazywano cepy grabie widły za odebrane tym tym tym słowom inaczej rozumiem, że złoży korektę rozstali się także tam zresztą ten protest, że ten protest nic nie dał to znaczy nic się nie zmieniło mnie nie mocno czasu złamało z nich co złamało sytuacja na wsi zaczął się bardzo powoli poprawiać po ten protest wybuchu na tle drastycznego załamania się poziomu życia na wsi zbywanego wielkim kryzysem i matki tak niskich dochodów do poziomu dość głodowych, które też mamy dobre badania prowadzone na miejscu na bieżące dotyczące tego co ci chłopi konsumowali prawda na swojej postaci to jest absolutnie przerażający cytuje cytuje obszernie teksty w swojej książce na koniec chcecie zapytać o trzecią RP, do której jednak w książce nie dojechał też opisujesz kończyć na osiemdziesiątym dziewiątym roku, a jak się słucha tego co opowiadać jak się czyta też fragmenty tej publicystyki szlacheckiej ziemiańskiej później na oficjalnej właścicieli przedsiębiorców to one są czasem 11, dlaczego po pierwsze, czy uważa, że to, że w trzeciej RP przenieśliśmy to wszystko, o czym, o czym teraz mówi po drugie, dlaczego tego nie pisałeś na nie pisałem tego dlatego, ponieważ wydaje się, że to jest to zasługuje na osobne potraktowanie to znaczy musiałbym napisać książkę o podobnych rozmiarach jak ta, którą one i tak one wystarczająco duża to był dość banalny może powód, ale też miałem wrażenie że, że dla świadomego czytelnika to podobieństwa różnych ciągu w punktach miejsca w takim stopniu będzie będzie wyraźnie wyraźnie czy nie trzeba już tego dopowiadać osobnym rozdziałem Adam bardzo bardzo idzie bardzo dziękuję naszym gościem dzisiaj był Adam Leszczyński autor ludowej historii Polski, która właśnie wyszła ludowa historia Polski to była audycja świadczy je, którą przygotowali Anna Piekutowska i Szymon Kulisz, a za chwilę informacje TOK FM, a po nich Daniel Passent jego goście świat się chwieje Zwiń «

Po co przykuwać robotnika do warsztatu? Żeby nie uciekł

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIAT SIĘ CHWIEJE

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 05:00

Najnowsze Podcasty

Podsumowanie tygodnia, a w nim sondaże i szczyt UE

Ile Drzymała miał wozów i co się z nimi stało [cz. 2]

"Dlaczego 20 lat temu zagłosowałem na Korwina-Mikkego?"

Dlaczego Polacy do 39. roku życia wybierają Konfederację?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL