REKLAMA

"Konstytucja nie zezwala na ograniczanie prawa do zgromadzeń. Obywatele mają prawo wyjść w ważnej sprawie publicznej"

Weekendowy Poranek - Maciej Zakrocki
Data emisji:
2020-11-21 08:20
Prowadzący:
Czas trwania:
15:13 min.
Udostępnij:

Z dr. Mikołaj Małecki, Katedra Prawa Karnego UJ rozmawiamy o protestach, jakie w ostatnich tygodniach mają miejsce w wielu miastach w Polsce. Mikołaj Małecki podkreśla, że obecne protesty są legalne i mają się odbywać, a władza na zasadzie rozporządzeń nie może zakazać obywatelom protestować. Nasz gość wyjaśnia również jak powinni zachowywać się funkcjonariusze policji, a także jakie mamy prawa i obowiązki jako protestujący.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
Maciej Zakrocki w innych poradniach oraz weekendowym poranku wracamy do bardzo gorącego tematu w ostatnich dniach, więc do działań policji wobec protestujących jest mnóstwo przykładów, w których zastanawiamy jak to możliwe, żeby właśnie w państwie prawa postępować tak nie inaczej wobec osób często niepełnoletnich nadużywać siły w sposób kompletnie nieadekwatny do tego co się dzieje tak dalej tak dalej, ale dobrze, aby tym medialnym często dywagacje towarzyszył Rozwiń » komentarz ekspercki z nami teraz pan Mikołaj Małecki doktor nauk prawnych adiunkt w katedrze prawa karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego dzień dobry panu dzień dobry panie redaktorze dzień dobry państwu by znaczne właśnie od od takich mam pytania ogólnego czy rzeczywiście mamy w ostatnim czasie do czynienia z jakby to nazwać znad pobudziło ością publikacji swoich działaniach oczywiście zadać sobie najpierw takie podstawowe pytanie mamy te obywatelskie protesty spontaniczne legalne związane w szczególności z decyzją o zaostrzenie przesłanek aborcyjnych tutaj jak na pytanie co są te wszystkie kordony policji wszystkie akcje polegające na rozdzielaniu tych ludzi protestujących tłuczeń ich w 1 miejscu legitymowani ich zatrzymywaniu ich po co to jest byli celem tych wszystkich działań jest próba stłumienia tych legalnych pokojowych zgromadzeń, które opierają w oparciu o konstytucję to jest cel bezprawnie, więc tak naprawdę tutaj możliwe jest panu przerwać, żebyśmy czekając na odpowiedź na pytanie to jest jednak jest raz wyjaśnili wszystkim termin, którego pan dwukrotnie uznał, że te demonstracje są legalne, ponieważ w wystąpieniach liderów obozu rządzącego chociażby trybuny sejmowej można było usłyszeć, że te demonstracje nie tylko są sprzeczne z zasadami, jakie zostały wprowadzone w związku z pandemią ogromna rdzeniu się ludzi i liczby osób biorących udział w takim zgromadzeniu, a jednocześnie wyciągany jest artykuł, który mówi o narażaniu innych na utratę zdrowia życia w kontekście możliwości zarażenia, dlaczego zatem podkreśla pan, że są to zgromadzenia Legal to jest taka polityczna narracja, która ma odwrócić uwagę od rzeczywistych problemu w szczególności różnych zaniedbań władzy politycznej związanych z organizacją służby zdrowia to jest realny wpływ na nasze bezpieczeństwo natomiast mówimy tutaj o 2 sytuacjach to znaczy zgodnie z art. 57 konstytucji nie można zakazać obywatelom możliwości pokoju gromadzenia się w przestrzeni publicznej nawet w stanie epidemii nawet w stanie nadzwyczajnym, gdyby władza polityczna zdecydowała się na ogłoszenie stanu klęski żywiołowej stanu nadzwyczajnego, w którym można było bardziej ograniczać nasze prawa wolności to nawet w stanie nadzwyczajnym konstytucja nie zezwala na to, żeby ograniczać prawo do gromadzenia się, więc to, że wprowadzono rozporządzenie, w którym powiedziano, że można organizować zgromadzenia maksymalnie pięcioosobowe to nie przekreśla stosowania wprost przepisu konstytucji, który mówi, że obywatele mają prawo wejść ważnej sprawie publicznej może mają możliwość wyjścia przestrzeń publiczną i protestowania wyrażania swoich poglądów rozporządzenie nie da się uchylić przepisu konstytucji, a poza tym proszę zapłacić też ta liczba 5 osób to jest realne tak naprawdę o anulowanie w ogóle prawa do zgromadzeń, bo przecież jak jedziemy tramwajem czy prowadzimy dziecko do szkoły to tam się gromadzą w 1 miejscu czasie o wiele większe ilości osób, więc ta liczba 5 osobowa ona nie pozwala nam zgodnie z konstytucją realizować swojego prawa do zgromadzeń, więc nie tylko mojej ocenie rozporządzenie samo w sobie to rozporządzenie sprzeczne z konstytucją dlatego mamy do czynienia z pokojowym protestem, który jest legalnie i w związku z tym się pojawia problem, że interwencje policyjne w ogóle sama chęć jakiegoś wpływania na przebieg tego zgromadzenia, czyli w ogóle nawet jeszcze nie, dochodząc do etapu co się tam konkretnie dzieje jak ci policjanci zachowują nawet nieumundurowani w trakcie tego zgromadzenia, ale sama w ogóle chęć, żeby sprowadzać do Warszawy taki zastęp oddziałów policyjnych i one właśnie ingerują w przebieg tego zgromadzenia z legalnego, który jest oparty w przepisach konstytucji no to już w ogóle jest coś co co nie powinno się nigdy wydarzyć co najwyżej policja mogłaby stać zboku przyglądać się ewentualnie, gdyby zachodziły jakieś próby prowokacji, bo np. pojawiłaby się jakaś kontrmanifestacja przecież były takie sytuacja tych pseudo kibice np. atakowali właśnie tych młodych ludzi kobiety, które protestowały w pokojowy sposób to wtedy ewentualnie policja powinna zapobiegać takim niebezpiecznym sytuacjom, ale nie działać w ten sposób, żeby legalne manifestacje staracie jakiś sposób rozwiązać za uniemożliwić obywatelom kontynuowania takiego właśnie legalnego protestu w przestrzeni publicznej no dobrze, ale notowania co można z tym zrobić, bo jednak to wszystko ma miejsce i to nie ma na co dzień w każdym mieście, gdzie dochodzi właśnie do tego typu protestów charakterystycznym elementem działań policji jest otaczanie demonstrujących albo grupy demonstrujących taki sposób żali się takiego okręgu nie mogą wydostać oraz wpisywanie, a niektórzy są zatrzymywani czy do takich działań opcja ma uprawnienia jakiekolwiek tutaj musimy również zwrócić na 1 rzecz uwagę, która bardzo trudna to znaczy jak już jesteśmy w takiej sytuacji, że otacza nas kordon policji rzeczywiście umundurowania policjantów no to na pewno nie można klubową taki sposób atakować tych policjantów np. żeby siłą wydostać się na zewnątrz tego kordonu no w tym momencie powinniśmy poddać się tą czynnością przede wszystkim, żeby nie eskalować zagrożenia to znaczy, jeżeli jesteśmy otoczeni np. policja prosi, żebyśmy się wylegitymowali powinien się tej czynności pod podać swoje dane, ale tak naprawdę nic ponadto to znaczy nie może być tak, że w celu naszego wylegitymowania zostaniemy na tym miejscu zdarzenia tak naprawdę zatrzymali na dłuższy czas, bo to już nie robi z tego czynność polegająca na legitymowanie Otella tylko czynność polegająca na ograniczenie możliwości przemieszczania się tak naprawdę zatrzymanie tego obywatela, a to już podlega pod inne rygory inne standardy też związane z zastosowaniem procedur, więc mają oni musieli od razu dobrać, bo jest w przestrzeni publicznej funkcjonuje takie przekonanie może nikt tego nie sprawdzał tylko tak po prostu się mówi, że obywatel nie ma obowiązku przy sobie nosić dowodu tożsamości co się dzieje, jeżeli to prawda no to no to no to, jeżeli nie muszą mieć przy sobie o do dowodu tożsamości po prostu no i siłą rzeczy nie mogę być wylegitymowany tu jeszcze powiedzą sobie 1 rzeczy to znaczy jak jest cel tej czynności polegających na legitymowanie obywatela, bo policjant jakikolwiek funkcjonariusz, który chce nas wylegitymować, czyli właśnie zażądać od nas danych osobowych to on ma podać faktyczną podstawę legitymowania nas to znaczy to nie może być także podejdzie na funkcjonariusza powie ja jestem policjantem mogę pana wylegitymować to nie jest podstawa prawna, że oni z policjantem może legitymować tylko ma się wytłumaczyć, dlaczego w danym momencie jest podstawa do tego, żebym jakoś szczególnie znalazł się w kręgu zainteresowania akurat funkcjonariuszy policji, którzy chcą je legitymować się tutaj mamy no i znaczenia taką sytuacją, jeżeli mamy pokojowe zgromadzenie tutaj nie widzę żadnych podstaw prawnych, żeby legitymować w ogóle uczestników tego zgromadzenia, którzy tylko samego faktu bycia na miejscu zgromadzenia jako znaleźli się w kręgu zainteresowania policji co do danych osobowych to proszę państwa policja ma wiele sposobów, żeby ustalić tożsamość danej osoby, nawet jeżeli nie mamy przy sobie dowodu tożsamości to przecież są są możliwości, żeby funkcjonariusz publiczny, który ma dostęp do różnych baz danych zweryfikował moją tożsamość, a poza tym zobaczyć nawet takie sytuacje zdarza są filmy, które krążą w internecie, że policja dostaje przez krótkofalówkę informację, że dana osoba z imienia nazwiska już wymieniona jest przez policjanta nie może być dany teren, a potem policja 5 minut później prosi to osoby o podanie danych osobowych, żeby wylegitymować no przecież znany tej osoby, bo przed chwilą przez, kontaktując się ze swoim przełożonym czytam z innym funkcjonariuszem usłyszał dane te osoby, więc sami mamy do czynienia po prostu z nadużywaniem prawa i to naprawdę zakrawa w pewnym momencie na próby, jakiego zastraszania obywateli już pomijam fakt, jeżeli tego rodzaju działania tych umundurowanych jednostek policji łączą się takimi działaniami nieumundurowanych policjantów nowa przykład z takimi zachowaniami, które obserwowaliśmy w ostatnim czasie coś co naprawdę jest sytuacją bardzo groźną, bo wiem jak działa też ma m.in. pisze w swoim takim materiale, który można było przeczytać w sieci, że nie umundurowany mężczyzna w tłumie nie jest funkcjonariuszem publicznym właśnie to trzeba odróżnić od siebie 2 rzeczy to, że on oczywiście zawodowo jest funkcjonariuszem publicznym i być może zgodnie ze swoimi kompetencjami taktyką, jaką operacyjno rozpoznawcze pewnych sytuacjach oczywiście może znaleźć się np. w czasie zgromadzenia, żeby od wewnątrz jak starać się zapobiegać różnym zagrożeniom, które wynikają z zachowań agresywnych np. jakiś kontrmanifestacji ludzi, którzy np. będą jakimiś prowodyrami jakich zachowań ostrożny, więc oczywiście to nie jest tak odmawiamy funkcjonariuszom działania kogoś tylko, że jeżeli on wychodzi teraz na zewnątrz z tą swoją interwencją do obywatela, bo to jako obywatel mam rozpoznać w nim funkcjonariusza przede wszystkim, żeby wiedzieć, że mam się podporządkować np. jego poleceniom, więc w tym sensie on nie jest funkcjonariuszem, dopóki nie ujawni swojej tożsamości po to, działa kilku dni to, żeby nigdy nie rozpoznał funkcjonariusza jak chce interweniować jak chce wydać polecenie obywatelowi jak chce zastosować jakieś środki przymusu bezpośredniego Tomasz zgodnie z procedurą wylegitymować nie tylko krzyknąć policja, bo to każdy może krzyknąć policja nie założyć opaskę na ramie odblaskową tylko zgodnie z procedurą pokazać dowód, jaki stwierdzającego tożsamość przynależność zawodową do danej formacji czy jakąś odznakę jakąś legitymację to jest zgodne z procedurą sposób ujawnienia się tej osoby, więc dopóki obywatel uczestnik tego zgromadzenia nie rozpoznaje tej osobie funkcjonariusza, bo nie może dopasować swojego zachowania do tego w jaki sposób by np. mówili o podporządkowaniu się poleceniom nawet czasami zasadnym, ale funkcjonariusze po prostu to nie jest osoba, która można wydać polecenie tak samo my np. mając wątpliwości to jest jakiś adres no i jak gdzie prawda z pałką teleskopową jakiś zamaskowany człowiek, o którym nie wiemy kim jest no to przecież to nie jest także my odpowiadamy jakikolwiek sposób też za atak na funkcjonariusza, bo mniej wiemy, że to jest funkcjonariusz oczywiście żadnego rodzaju tutaj przepisy mówiące o jakich zwiększonej ochronie prawnej tej osoby jako funkcjonariusza nie wchodzą w grę bądź nie ujawnił nam jako obywatelom jako właśnie przedstawiciel danej władzy polityk publicznych, ale też ważne 1 rzecz to znaczy w ogóle wprowadzenie takich osób do zgromadzenia i założenie, że one mogły aktywnie interweniować też stosować przemoc w ramach tego protestu jest źle samego faktu, że tak policja postanowiła zrobić to jest bardzo niebezpieczne, bo proszę zobaczyć taki funkcjonariusz podejmuje jakąś interwencja jest umundurowany lub ewentualnie o tym, że on jest funkcjonariuszem nawet jakby się wylegitymował odpowie 5 osób, które jest najbliżej tej tego miejsca zdarzenia, ale 50 osób, które jest dalej już tego nie wie to jest naprawdę bardzo poważna niż te 50 osób nie wie tego nie mogą tego wiedzieć, więc to jest bardzo poważna groźba eskalacji zagrożenia, jeżeli w ogóle zgodnie z taktyką działania policji takie osoby są wprowadzane na teren zgromadzenia jeśli jest założenie, że one mogą fizycznie przemoc przemoc stosować przemoc żeby, jakim zagrożeniu zapobiega to w ogóle nie powinno się zdarzyć, że takie osoby takiej sytuacji interweniują aktywnie czynnie w ramach odbywającego się legalnego zgromadzenia bardzo krótko proszę też czy mamy obowiązek zostać jeśli policja prosi chcą zidentyfikować, czyli oba zamachy kończy pod maseczką ta osoba tutaj powiedział, że zarówno zgodnie z rozporządzeniem na jak również pewną też praktyką życia powiedziałbym, że taką maseczkę powinniśmy zdjąć np. żeby można było porównać dowód osobisty, stwierdzając naszą tożsamość prawda osobą, która tym dowodem legitymuje, ale tylko właśnie krótko ostatnie zdanie to musi być równość broni nie może być także ja mam do czynienia zamaskowani funkcjonariusze MO, którym się nigdy nie dowiem, jaka jest jego tożsamość, więc również tutaj z drugiej strony powinno być jasno to od razu postawiony kim jestem z imienia nazwiska funkcjonariusz powinien przedstawić, żebym ja jako obywatel ski mam do czynienia i ewentualnie mógł skarżyć potem w sądzie skarżyć na czynności tego konkretnego funkcjonariusza, który podjął wobec mnie określone czynności jak powinno być jak nie jest powiedzmy sobie szczerze i jak policja powinna do tego typu opinii, jakie przed chwilą słyszeliśmy ustosunkować przede wszystkim, jakie przestrzegać o tym wszystkim mówił nasz gość pan dr n. prawn. Mikołaj Małecki katedra prawa karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego bardzo dziękuję za rozmowę bardzo państwu Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: WEEKENDOWY PORANEK - MACIEJ ZAKROCKI

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA