REKLAMA

Anna Smolar i Weronika Szczawińska o kondycji kultury i pracy w teatrze on-line

Kultura Osobista
Data emisji:
2020-12-02 19:00
Audycja:
Czas trwania:
23:46 min.
Udostępnij:

Gośćmi audycji są reżyserki teatralne - Anna Smolar i Weronika Szczawińska Rozwiń »

Weronika Szczawińska: "Pierwsze co widzimy to niejasność związana z zarządzaniem kulturą. Całkowicie zmienił się nasz charakter pracy w związku z niepewnością. Ogromnym wyzwaniem jest dla nas obecnie, żeby z reżysera teatralnego stać się filmowcami amatorami. Trzeba podtrzymywać rozmowy o przemocy w teatrze."

Anna Smolar: "Sektor kultury upada, nie ma żadnych rozwiązań proponowanych. Wciąż brak systemowego wsparcia dla ludzi w sektorze kultury." Zwiń «

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
kultura osobista dobry wieczór przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska gośćmi kultury osobistej są reżyserki teatralne Anna Smolar i Weronika Szczawińska Witajcie serdecznie dobro dzieci dobry wieczór sporo teatrze mówił ostatnio w program kultura osobista, bo ponowne zamrożenie teatrów było nie tylko dla środowiska teatralnego, ale przede wszystkim momentem niezwykle trudnym po poprzednim wiosennym lockdownie, kiedy już wydawało się, że nawet przy 50 potem dwudziesto Rozwiń » pięcio procentowej publiczności, ale jednak da się pracować da się tworzyć i da się nie tracić kontaktu z publicznością nagle okazało się, że znowu znaleźliśmy się jeśli chodzi o teatr w sytuacji bardzo niepewnej po drugie, pokazało to wszystko również wiele bolączek trapi ludzi teatru, ale także udowodniło, że zarówno w teatrze w ludziach teatru drzemie ogromny potencjał czy zgadzacie się z taką wstępną diagnozą może zaczęłabym od tego wątku ponownego zamknięcia teatrów i przedłużenia chwili otwarcia, bo wydaje się, że wszyscy to jednak dosyć mocno mocno przeżywamy przeżywamy jako niepewność przeżywamy jako rodzaj takiej niesprawiedliwości chyba i jednak cały czas jako dowód bałaganu panującego w polityce kulturalnej, gdyż od razu muszę powiedzieć, że jestem osobą, która nie lekceważy wirusa zdaje sobie sprawę zagrożenia pandemicznego natomiast nie jestem pewna czy rozumiem sytuację, w której otwarte są galerie handlowe, a zamknięte są teatry kina i galerie sztuki, gdyż te miesiące poluzowania pomiędzy 1 lockdown kultury drugim pokazały, że instytucje bardzo się starają są sztuki bardzo się starają i ja np. pomimo całej swojej pochodzą z gry i też zdawania sobie sprawy zagrożenia, jakim jest wirus w Tatrach wciąż bardzo bezpiecznie, widząc jak bardzo przestrzegane są wszystkie reżimy jak bardzo dba się o to wszystko no i też nie nie słyszeliśmy chyba za bardzo o tym, żeby jakikolwiek etat stał się ogniskiem koronawirusa, a więc myślę, że taki pierwszy temat, który z tego się wołania czy taka niejasność związana właśnie zarządzanie kulturą tak jakby nie wiemy czy to jest dyktowane rzeczywiście troską o zdrowie obywateli często jakiś rodzaj bezmyślności czysto rodzaj po prostu politycznej zemsty Anna Smolar jest absolutnie zgadzam jestem wściekła widziałam obraz z galerii handlowych są tłumy też obrażający jest argument podany przez władzę, że lepiej zamknąć instytucje kultury żydowskiej, dlatego że w środkach transportu ludzie jadą stawy na spektakl na firmy na wystawę mogą się zarazić to obraża inteligencję obywateli to jest kłamstwo otwierane są stoki narciarskie wspaniale to raczej ruch jest bardzo potrzebne dobrze parki lasy są nadal otwarte cieszymy się z tego natomiast to jest tak chaotyczne to jest niezrozumiałe zresztą sektor kultury upada jest tym bardzo dużej instytucji podmiotów, które są na granicy bankructwa nie ma żadnych rozwiązań proponowanych to jest absolutnie oburzające i na różnych poziomach to też pokazuje, jaki stosunek władz do artystów do ich pozycji w społeczeństwie do tego co wnoszą dla społeczeństwa również tak trudnych momentach czym jest sztuka i myślę, że mało sobie zadajemy pytanie jest to szalenie problematyczną Anioł twój spektakl koniec, zanim teatru studio w Warszawie jest do zobaczenia w sieci do końca miesiąca na Platformie V0D teatru Weronika jest też w tej chwili w próbach do spektaklu Onko TR Warszawa i 8grudnia na 13 międzynarodowym festiwalu teatralnym Boska komedia pokaże ze swoim zespołem online sztukę po prostu powietrze na ile pan ziemia zmieniła charakter waszej pracy no jeśli chodzi o taką pracę stricte teatralną te momenty, kiedy mogliśmy grać na żywo i ten moment teraz, kiedy nie możemy grać na żywo, ale jednak spotykamy się w ścisłym reżimie sanitarnym na próbach to powiedziałabym, że nie zmieniła aż tak wiele takich rzeczy oprócz tego życzę sobie mierzyć temperaturę, że często rozmawia się o wirusie i że dezynfekuje się cały czas ręce powiedziałabym może nawet tak dziwnie, że z mojego punktu widzenia ta pandemia dała nam może nawet coś takiego dobrego to znaczy, że zastanawiamy się nad swoim zdrowiem w pracy znacznie więcej, bo środowisko teatralne słynęło trochę bycia takimi kamikadze fakt na 30 żart, że nie wie jak aktor nie przychodzi nas na na spektakl znaczy, że umarł także, jakby wszyscy mamy taki obowiązek ostatecznego poświęcenia i rzeczywiście bardzo często prowadziło nas chyba wszystkich do takiego nad wyrażania swojego życia życia i zdrowia ja nie jestem zwolenniczką takiego forsowania się w pracy myślę, że najbardziej transgresji i odważna sztuka powstaje w bezpiecznych warunkach zawsze taka sytuacja, że wszyscy musimy być zdrowi albo ktoś czuje tylko podejrzanie to idzie do domu prawdę bardzo mi odpowiada natomiast oczywiście całkowicie zmienił się charakter naszej pracy jeśli chodzi o tę niepewność tak oto niepewność, kiedy będziemy mogli coś pokazać kim będziemy mogli spotkać z widzami a kiedy jak będziemy musieli być online i tutaj też nie ukrywam, że to taki temat, którym też ani prywatnie bardzo dużo rozmawiamy jak ogromnym wyzwaniem jest to właśnie, że nagle twórców twórczyń teatralnych musimy stać się no właśnie filmowcami amatorami autorkami teatru telewizji tak na pewno musi pracować ze środkami filmowymi to po tutaj bardzo nierówno jest doświadczenie to znaczy są tacy artyści artystki, którzy mają doświadczenie wykształcenie w tym zakresie jednak zupełnie nie mam i zastanawiam się czy nie przydałoby się tutaj jakieś systemowe wsparcie Aniu, jak potrafi już do tego opracowania niby w teatrze, ale jednak tak jak powiedziałem przy pomocy środków filmowych no dla mnie znaleźliśmy się wszyscy bardzo ambiwalentny sytuacji szczerze mówiąc, bo działamy tak jakby zupełnie naturalną sprawą było to, że mamy wszyscy teraz SN zamieniać nasze dzieła teatralne w dzieła, które mają być dobrze przyjmowane, a nawet recenzowane na laptopie albo może nawet niektórzy oglądają w komórce i w ogóle o tym nie rozmawia tak naprawdę jesteśmy rzuceni na głęboką wodę często nie mają zbyt dużego wpływu na to, jakimi ekipami współpracujemy np. jak tworzymy spektakl to jednak bardzo starannie wybieramy to kim go współtworzymy, jaki powstał kolektyw zespół przy okazji tej pracy, jakie są realizatorzy, a zupełnie kluczowe jest to kto usiądzie za kamerą, kto będzie prowadził jazdę jeśli przypadkiem uda się mieć jazdę to jest dosyć ważne takim elementem ruchu, który pozwala na to, żeby spektakl nie był zupełnie statyczne, a czy wyglądałyby en w ogóle sprawą nienaturalną jest to, żeby przenosić spektakle do nawet czy zamieniać w rejestracji wideo to wymaga tak naprawdę dużych przygotowań, na które często nie mamy czasu nie dostajemy warunków nie dostajemy też się konkretnych pieniędzy na to, więc robimy to jak możemy każda instytucja proponuje troszeczkę inne rozwiązania też nie mamy za bardzo możliwości rozwijania się wszystko idzie bardzo szybko i rozumiem też instytucje, które chcą szybko reagować na sytuację utrzymywać kontakt z widzami to bardzo ważne pozwala twórcom dojść do premiery, a przede wszystkim poznać, którym też grać i dostawać za to pieniądze to jest bardzo dobre bardzo potrzebne natomiast wymaga jednak wydaje się dosyć 7 pilnych konsultacji debat wymiany doświadczeń i np. szybkiego kształcenia się pod kątem pracy z kamerą wideo artu pracy filmowej i rozmawialiśmy o tym z 01 bardzo apelowała do wszelkich podmiotów rozmawialiśmy też o tym trochę w ramach Gildii z, żeby organizować taką pracę i żeby zmierzyć się z tym, że to jest naprawdę rodzaj przetwarzania się znaczy to to jest jakieś doświadczenie transformacyjne, które pewnie zostanie nawet kiedy mu no pojawi się szczepionka wrócimy normalnie do jakiej takiej pracy ze zwykłym kalendarzy repertuarowym to prawdopodobnie będziemy nadal utrzymywać tak podejrzewam możliwość oglądania online zresztą pojawia się też dużo głosów bardzo ważnych, które mówią o tym, że dzięki temu spektakle docierają tam, gdzie nie mogły wcześniej docierać to jakieś bardzo ważny aspekt tego wszystkiego natury trzeba przemyśleć zrobić to dobrze, bo ja czuję, że w pewnym sensie jesteśmy troszkę, jakby musimy zdradzać własnych fach mamy pewne wyobrażenia o tym czym jest teatr czym jest kondycja aktora na scenie czym jest kontakt aktora z widzem i to firma nie jak do tego jak jest kontakt między człowiekiem, który u siebie w domu Piekarska rozmawia z bliskimi jedno proszę sobie łącza, a spektakl mu to bardzo szczególna jednak forma no tak, czyli rodzą się pytania również widz czy ten teatr schowany w internecie jest w stanie do widza się przebić, ale także czy jest w stanie zadowolić samych tworzących go artystów Anna Smolar i Weronika Szczawińska reżyserki teatralne są dzisiaj gośćmi kultury osobistej za chwilę wracamy do naszej rozmowy teraz czas na informacje w radiu TOK FM dobry wieczór raz jeszcze przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska gośćmi kultury osobistej są reżyserki teatralne Anna Smolar i Weronika Szczawińska rozmawiamy o tym, że pandemia sprawiła, że ludzie teatru również muszą się dostosować do nowych warunków również nowych warunków technicznych z tego względu, że spektakle przeszły do internetu czy myślicie np. nad możliwościami, które daje technika wiar, która mogłaby uatrakcyjnić wasze spektakle to jest zresztą technika wykorzystana już przez kilkoro twórców w Polsce m.in. przez Krzysztofa Garbaczewskiego Grzegorza Jarzyny mówi o tym nie bez powodu, ponieważ w Royal Shakespeare Company reżyserzy teatralni na długo przed pandemią uczyli się już zasad tego właśnie wiatrowego świata od specjalistów teraz mają z tego pewnie kolosa pożytek ja osobiście nie jestem tą techniką zainteresowana z tego względu, że od 12 lat, kiedy pracuje w teatrze staram się bardzo uczciwie odpowiadać sobie na pytanie co mnie najbardziej pociąga co umiem robić dobrze co kto inny robi dobrze i tak jak rzeczywiście te padły są w Polskim teatrze artyści tacy jak śledczy Garbaczewski, którzy rozumieją Diarra, którzy poświęcają temu swoją praktykę i wydaje mi się, że naprawdę nie ma sensu robić tego taki sposób właśnie tylko ratunkowe, żeby przetrwać taki sposób pandemia jest ogromna wiedza doświadczenie i praktyka, więc ja jako taka reżyserka w pełni analogowa stawiająca na rodzaj takiej hiper teatralności jest w takiej dosyć trudne teraz ambiwalentne sytuacji i dziś wydaje, że my powinniśmy wszyscy wszystkie właśnie tutaj trochę tak jak wcześniej mówiła Ania rozmowie z 1 strony widzieć tę ambiwalencję bardzo trzeźwo tak to znaczy z 1 strony doceniać właśnie działanie teatrów, żebyśmy przetrwali, żeby ludzie dostawali pieniądze, żeby nasi widzowie jak mogli być z nami, a z drugiej strony chyba nie możemy dać się wpuścić właśnie znowu taką maszynkę, która sprawia, że jak piętrzą się przed nami trudności przeciwności losu, a my musimy jak w grze komputerowej i przeskakiwać tak to znaczy, jeżeli pandemia może naprawdę czegoś nauczyć być lepszy taki może bardziej troskliwe społeczeństwa to myślę, że tutaj powinniśmy nie tyle jako twórca dostosowywać do cudzych środków co dostawać takie wsparcie, żeby móc swoją widownią rozmawiać trochę bardziej na swoich zasadach tak jak cały czas właśnie o tym myślę jak widzenie oszukać tak jak zaprojektować przenieść przez kamerę to doświadczenie, które będziemy mieć na sali teatralnej tutaj wiem, że niektóre teatry festiwale dysponuje naprawdę znakomitym środkami technicznymi i czy ekipami natomiast czasami potrzebne jest coś więcej znaczy taka rozmowa właśnie edukacyjno artystyczna tak znaczy bardzo chętnie dowiedziałbym się właśnie jak osoby, z którymi będę pracować przy treningu wytwarzają znaczenia przez kamerę tak jak ja je wytwarza na żywo też wydaje się, że to Super, że jak jest miliardy są takie możliwości są twórcy, którzy umieją z tego korzystać, ale myślę, że powinniśmy też starać się zachować Polski teatr w całej jego bioróżnorodności i nie mówię tutaj oporu przez tego oporu przed jakąś nową wiedzą bardzo chętnie się naprawdę na aucie znacznie więcej o pracę z kamerą niż, albowiem do tej do tej pory natomiast by nie chciałabym, żebyśmy wszyscy teraz zaczęli robić wiary w NATO mówi Weronika Szczawińska już wcześniej trochę tę kwestię poruszył byśmy, że pandemia uwypukliło mnóstwo problemów z jakimi boryka się w ogóle kultura w Polsce te najważniejsze kwestie, które właśnie dzięki pandemii wyszły najbardziej na światło dzienne także jeśli chodzi o teatr, kto waszym zdaniem co przede wszystkim myślę, że aspekt ekonomiczny jest tutaj najmniej w najbardziej taki wyrazisty w tym wszystkim oczywiście brak systemowego wsparcia dla ludzi pracujących w sektorze kultury znaczy dla artystów wszelkie freelancerów, ale też dla pedagogów ludzi piszących chodzi o teatrze dla wszystkich pionów działów technicznych to jest ogrom ludzi, którzy znaleźli się w ogromnej niepewności wszystko wydaje się bardzo się chaotyczne i nie ma nie ma od marca żadnej konkretnej propozycji zresztą mówi się o tym od lat systemowym wsparciu dla artystów też emerytura na różnych rozwiązaniach, które dały jakiś podstawowy poziom bezpieczeństwa i pozwoliłyby funkcjonować jakoś normalnie tutaj pandemia niesamowicie to wykupiło natomiast myślę, że jesteś taki wymiar Emu, o którym się dowiemy pewnie w ciągu najbliższych lat to znaczy ta kwestia, który wyrok wspomniała przed chwilą tę bioróżnorodności to znaczy jak kryzys finansowy wpłynie na to co będzie pokazywany na scenach w Polsce jak będzie to opowiadane, jakimi narzędziami, jakie twórców będzie się dopuszczać do głosu i to co wydaje się niepokojące jest to, że w momencie, kiedy budżety są bardzo uszczuplone to, że idzie się po takiej najniższy na 1 najmniejszej linii oporu życie wraca do bardzo konwencjonalnego myślenia o budowaniu repertuaru i że się by tak naprawdę powiększa nierówności w dystrybucji środków w tym właśnie kogoś dopuszcza do pracy, a z dużym niepokojem patrzy na to jaka sytuacja studentów czy ludzi, którzy są świeżo po szkole, którzy w tak trudnym momencie wchodzą w ten zawód no myślę, że to jest też kluczowe pytanie Solidarność oczywiście środowiskowa to oczywiście bardzo taka lista sprawa, bo Solidarność musi tak naprawdę wypłynąć systemowych rozwiązań i tutaj bardzo się wszyscy czekamy na liderów, którzy będą świadomi tego, że bioróżnorodność różnorodność jest nam potrzebna sprawiedliwa dystrybucja i systemowe wsparcie, które wymagają konsultacji jakiś taki bardzo w no pogłębionych to jest jakaś bardzo delikatną sprawą, która znów dotyczy kwestii jego miejsce artysty w społeczeństwie tak teraz czekam aż w sejmie będzie w końcu procedowana ustawa o statusie artysty też dyskusja na ten temat trwają chciałbym jeszcze z wami, bo kilka minut nam dosłownie zostało porozmawiać o naj ciemniejsze strony polskiego teatru, czyli o ofiarach polskiego teatru dramacie wykorzystywanych ofiar 2 dni temu do sądu trafił akt oskarżenia przeciwko Henrykowi Jackowi SA były dyrektor teatru bagatela w Krakowie oskarżony o mobbing nadużycia seksualne Henryk Jacek będzie sądzony pytanie, jakie w tej sytuacji jest zasadne dla mnie brzmi co z jego ofiarami i co z tym cichym przyzwoleniem na wiele rodzajów nadużyć, jakie właśnie po cichu działy się pewnie dzieją wielu polskich teatrach to może ja zaczęłabym jeśli chodzi o ten trudny rzeczywiście i ciemne czarne temat jednak od takiej strony jaśniejszej to znaczy sam fakt, że już dzieje się to co się dzieje i że osoby, które doświadczyły przemocy w związku z pracą w obszarze sztuki teatralnej uzyskały głos, jakby wywalczyły sobie ten głos mówi o tym rozmawiamy myślę, że jest paradoksalnie właśnie częścią jakieś budzące nadzieje zmian tak w tym ekologicznym systemie naczyń naczyń połączonych ta zmiana od, a pełznie ona idzie bardzo powoli, ale trochę ją już widać tak to znaczy tutaj pracownicy teatru bagatela wykonał ogromną ogromną pracę ogromną rzecz dla nas wszystkich, jakby mówiąc o swoim doświadczeniu idąc tym konsekwentnie, chociaż jest bardzo bardzo trudne myślę, że to wymaga przede wszystkim od nas wszystkich od ludzi ze środowiska ludzi również mediów dziennikarze dziennikarek zajmujących się kulturą przede wszystkim podtrzymywania rozmowy to znaczy nie pozwolenia, żeby te sytuacje związane właśnie z przemocą różnego rodzaju, które są ujawniane, żeby stawało się tylko takimi faktami medialnymi tylko właśnie stawał się taką częścią zmian taki trwały rozmowy, która trochę, jakby doprowadza do takiej diagnozy właśnie tych przemocowych napięć czy może przemocy budowanej w ogóle sam system teatru i tutaj paradoksalnie nie jesteśmy tak bardzo daleko od tego o czym rozmawiałyśmy wcześniej, o czym mówiła Ania w związku z tą potrzeba systemowej zmiany to znaczy cały czas też rozmowy tak naprawdę krążymy wokół problemu instytucji to znaczy instytucji, która musi przetrwać musi się zmienić taką musi się zmienić myślenie o sposobach zatrudnienia i chronienia, ale też musi się właśnie zmienić rozmowa o tym czy ta instytucja jest jako hierarchia ta instytucja jest jak siatka relacji międzyludzkich i tutaj w obu przypadkach myślę też bardzo ważny jest to, o czym wspomniała już ani, żeby włączyli się liderzy i teraz być liderzy na naszym polu jak myślę, że to też są takie osoby, które mają bardzo realny wpływ, czyli np. dyrektorzy organizatorzy życia teatralnego, bo mam wrażenie, że ta dyskusja dotycząca przemocy one toczyć się z takim naprawdę ogromnym wysiłkiem artystek artystów pracowniczek teatrów dziennikarzy dziennikarek natomiast bardzo często brakuje głosu właśnie takich osób, które trochę są odpowiedzialne właśnie liderze instytucji, więc myślę, że tutaj, jakby przyszedł moment, żeby naprawdę porządnie instytucja przemyśleć używający takiego hierarchicznego odniesienia od góry do domu także ona stanie się horyzontalna już tak naprawdę kończące obie aktywnie angażuje się strajk kobiet czy to co się dzieje na na polskich ulicach w tej chwili czy to może być także dla was po czasie również refleksją, którą przeniesie się na teatralne deski ani odpowiedziała ostatnio jednym z wywiadów, że to co się dzieje teraz podczas protestów, czyli dojrzewanie do gniewu jest czymś, o czym teatr na różne sposoby opowiada tak naprawdę od kilku lat ta opowieść po protestach po pandemii może na jakiś czas się zmienić ma się zacząć im się wydaje, że artyści zawsze takie zmiany narracji w jaki sposób wyprzedzają ja nie czuję, że my teraz jako artyści mamy obowiązek szybko przenieść na scenę opowieść o tym co się dzieje na ulicy to jest jakieś wielkie wydarzenie, które wymaga naszego wysiłku też jako obywatele na czym się artyści mają tutaj wiele do zrobienia, a w tym jak zakorzenić tę zmianę narracji, która odbywa na ulicach i którą widzieliśmy w sobotę przez ten niesamowity gest zawieszenia nowej nazwy ronda praw kobiet w Warszawie przyjęto od razu przez Google ma wspaniale jest taki mały symbol namiastka tego co się dzieje w całym kraju to znaczy jak głęboko głęboka zmiana następuje jak nowe sławne słownictwo się pojawia i to jest też nasza praca praca też filmowców, którzy muszą pokazywać nowe obrazy, którzy muszą dopuszczać to bardzo ważne myślę, żeby kino się tym zajął pilnie dopuszczać nową nowe miejsce dla kobiet dla aktorek dla postaci kobiecych pokazywać takie wyjście z pozycji ofiary pytać wcześniej o ofiarach ja myślę, że trzeba mówić się część wie to znaczy te kobiety np. pracownicy teatru bagatela one zabrały głos, bo czuły wsparcie, dlatego że w całym społeczeństwie co się dzieje zmiana o nasze dzieje i to się dzieje też na świecie w innych krajach cały czas i kiedy czujesz wsparcie wie, że zabierze głos i w jaki sposób będzie miała jakiś spadochron a jakie się w takiej chwili bezpieczeństwa rzecz się siatka bezpieczeństwa nie zostaje zlekceważony prawda nie zostanie sama nie będzie się sama też te bardzo ważne, dlatego że w tej chwili widzimy to też w kontekście dyskusji Ogar winnicę pojawiają się bardzo odważne głosy świadectwa kobiet, ale też pojawiają się różne osoby, które niekoniecznie były bezpośrednimi świadkami natomiast pokazują to jak można wysłuchiwać świadectwo i to bardzo ważne, żeby w tym momencie przestać mówić zacząć słuchać bardzo bardzo wam dziękuję za to spotkanie na łączach skarbowych Anna Smolar i Weronika Szczawińska reżyserki teatralne były gośćmi kultury osobistej dziękuję wam dziękuję druk zgłoszenia do zobaczenia czas na informacje Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: KULTURA OSOBISTA

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA