Inter luda zaprasza Cezary łasiczka Cezary łasiczka dobry wieczór witam państwa bardzo serdecznie w programie Inter luda zaprasza na dzisiejsze spotkanie państwa moim gościem jest pan prof. Wojciech Szafrański prawnik specjalizujący się w problematyce obrotu dziełami sztuki Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu wydział prawa administracji dodam pan prof. Wojciech Szafrański jest rzeczoznawcą ministra kultury dobry wieczór witam serdecznie panowie środowy wieczór
Rozwiń »
zbliża się koniec roku może jeszcze nie dziś, ale już wielkimi krokami i to, jakiego roku można by zakrzyknąć z wieloma czynnikami zastanawiam się trochę rozmawialiśmy w czasie tego roku, ale koniec roku to też jest taki moment podsumowania pewnych zjawisk pewnych trendów pewnych zmieniających się albo niezmieniających się elementów i pomyślałem, że w kontekście takiego podsumowania roku wczesnego, bo trzeba zacząć przed własną przez tego podsumowania roku zapraszam zapraszam naszych słuchaczy pan oczywiście taki autorski przegląd mówiąc zapraszam pana autorski przed chodzi o pana autorski przegląd proszę pana na pana autorski przegląd będą grzecznie przesłuchiwał i strąca w takich trudnych nieodpowiednich momentach bowiem, że słuchacze to uwielbiają, bo dzięki temu mogą potem wysłać maile pisać różnych mediach społecznościowych, że zaufałam przewidywań z 3 zacznie panie przed wojną właśnie tak każda z bardzo dziękuję serdecznie za te wszystkie maile, bo to sprawia, że te programy mogą być troszeczkę lepsza niedużo, ale ale, ale trochę w 2020 rok jaki, jaki był wszyscy wiemy nie ma nie ma co o tym rozmawiać ale, ale co się zmieniło co pan zauważył co uszło uwadze innych obserwatorów mniej bocznych w wydawałoby się w 2020 rok oczywiście skowyt Jon determinuje wszystko na wszystkich rynkach branżowych także na na rynku sztuki troszeczkę rozmawialiśmy o sytuacji covidowej na rynku sztuki w ale co innego, gdy rozmawia się na bieżąco co innego, gdy spogląda się już pewnej perspektywy na te zmiany i muszę przyznać, że w dostrzegam też nowe rzeczy nowe rzeczy i to zarówno na rynku krajowym rynku polskim jak na rynku międzynarodowym to też takie, których bardzo często się nie mówi właśnie, a są bardzo bardzo ważnej zmieniły nasze w ogóle podejście, bo jeżeli chodzi o rynek sztuki widać wyraźnie dematerializacja rynku sztuki rynek sztuki przynajmniej w jednej z jego elementów, czyli w rynku aukcyjnym, a także rynku galeryjnych przeżył wcale nie zapaść to nie jest tak, że też zapaść tylko przeżył taki moment wahnięcia ten moment wahnięcia związany był z tym co się wydarzyło zaraz na początku jak jeszcze pandemia czy zaczęła szaleć w Azji, gdy najważniejszym wydarzeniem wtedy w Azji były targi targi sztuki art bazę Hongkong, które zostały odwołane w lutym już było wiadomo zostaną przeniesione do do internetu, ale wtedy się zastanawiały domy aukcyjne co zrobić dalej co zrobić dalej niektórzy poszli w taki bardzo prosty schemat, czyli pomyśleli sobie ma pierwsze co zrobimy to wstrzymamy niektóre najważniejsze aukcję, bo być może ta pandemia nie będzie miał takie wymiaru światowego jeszcze ktoś inny podział to może przeniesiemy miejsca zmienimy miejsce na oś, toteż nie okazało świetnym pomysłem targi się nie odbyły żadne z targów art bazę z tych najważniejszych targów sztuki się odbyły w wersji normalnej taki zwyczajowej Live teraz trwają targi art bazę magami też nie odbyło oczywiście w takiej wersji otwarty, ale to całkowicie inaczej wygląda już na początku pandemii, dlatego że rynek się mimo wszystko bardzo zmienił, a co to znaczy, że rynek zmienił potrafi pokazać trochę innym przykładzie czy przykładzie płynącym z osoby, która handluje działami sztuki na światowym rynku dotychczas było tak, że na początku miałem obiekt i ten obieg chciałem sprzedać stąd też najważniejsza była, bo jego fizyczność fizyczność czyli gdzie będę sprzedawał będę sprzedawał w Paryżu czy będę go sprzedał w Hongkongu czy będę go sprzedawał w nowym Jorku, a później dopiero biją się całą oprawę dzisiaj, ponieważ boi się cała sprzedaż przeniosła się do internetu pierwsze pytanie to jest to jak ja pokażę ten obiekt nie jakimś obiegu jak pokaże ten obiekt często wybiera się na aukcję na te najważniejsze aukcje nie tylko nazwiska to zawsze tak było, ale to jak pokazać szczyci te domy aukcyjne stały się troszeczkę takimi reżyserami i weszły w świat mediów w rzeczywistości stał się takimi reżyserami i troszeczkę widać to także na rynku polskim oczywiście te podmioty co zdecydowanie słabsze ekonomicznie i wiele wiele podmiotów nie było w stanie znieść bardzo wysoko w tym zakresie wyjątkiem na pewno desa Unicum, której filmy, które na pewno zrobiły bardzo dobrze w, jeżeli chodzi o wyniki sprzedażowe no naprawdę mają taką mają moc zapraszani są tam przecież artyści którzy, którzy są autorami tych dział podcasty w inne domy aukcyjne też próbowało oczywiście Agra art np. dom aukcyjny Agra art, ale chodzi o konsekwencje w tym zakresie i od razu o wysoki poziom to jest też charakterystyczne dla tych najlepszych domów aukcyjnych, że potrafią myśleć o sprzedaży dzieł sztuki z perspektywy przed szybkim tego jak pokażą to dzieło sztuki, a jak można pokazać, bo jeżeli domy aukcyjne na całym świecie zastanawiają się pokazać, że przeciętny śmiertelnik myśli no skoro mamy coś co jest dwu albo trójwymiarowe no to niewiele sposobów w mediach społecznościowych, ale dotychczas rządziły katalogi na na rynku aukcyjnym, czyli właśnie taki przypadek to też kolekcjonerzy dostawali katalogi przegląda toczy się było mnóstwo ciekawostek też kwestie powinien w Sejnach natomiast co się zmieniło dzisiaj chcą pokazać też żywego człowieka żywego artysty tu jest szansa właśnie przez pokazywanie w mediach ja muszę powiedzieć, że nam nie zrobią niezwykłe uwzględni silne wrażenie to co zrobiła DSA desa Unicum lider cały czas myślę że, że w 2020 jeszcze bardziej wzmocni pozycję lidera wzmocni widać widać to po obrotach pozycję desy Unicum jest ten dom aukcyjny po wojnie do dogonienia przez inne podmioty na krajowym rynku no i postanowił zapraszać właśnie artystów albo też osoby związane z tym obiektem i tam 2 takie filmy, na które naprawdę, gdybym musiał takich imprez Jach z rynku sztuki to pomyślałbym na pewno 1 to jest o o sprzedaży aukcji pamiątek po Szpilmanie, a drugi aukcja sztuka spustu współczesnej niedawno zresztą odbywająca się, gdzie został zaproszony Jan Dobkowski artysta, który w czasie pandemii już też mające swoje lata praktycznie wychodził z pracowni i postanowił stanąć na tle swego obrazu wraz z żoną opowiadał niezwykle przejmująca swoich pracach tych czerwonych zielonych tych, z których często jest najbardziej znane rynek najbardziej je przejąć dzisiaj docenia i zrobił na mnie naprawdę niezwykłe wrażenie to co zrobiła też DSA, pokazując właśnie artyście artysta w kontekście tego tego dzieła zakończyło się rekordem zresztą, jeżeli chodzi o to pracę Jan Dobkowski, ale to takie ciepłe chwile którzy, który też ludzie chcą oglądać chcą widzieć, że to nie jest tylko dzieło, że człowiek może człowiek stoi człowiek za tym się szansa NATO w katalogach oczywiście w katalogach też się pokazuje raz po raz artysty trasie przybliża jego ciekawe momenty życia, ale jednak zobaczyć to w nowym kontekście naprawdę naprawdę fajnym przeżyciem, tym bardziej że po proszę zwrócić uwagę wszystkie praktycznie muzea w tych czasach w tym zakresie były zamknięte miały krótkie przerwy tylko działalności nagle okazało się domy aukcyjne plami polskie domy aukcyjne te, które nawet, jeżeli były zamknięte przez jakiś czas to i tak na indywidualnie tak proszony rzecz, bo przyszli zobaczyć przejęły troszeczkę funkcjach niektórych muzeów jest taki naprawdę paradoksalne, bo nie, bo rzeczywiście ograniczenia w zakresie dostępu do muzeów zwiedzanie muzeów i tak itd. od nowa narracja narracja rynku zastępująca, stosując narrację muzealną właśnie z powodu pandemii to by mogło oznaczać, że muzea przejmą powoli niektóre z funkcji domów aukcyjnych takich zmian nie ma mnie czynić akcesji 1 o dochodach rozesłane brudnej oraz słowa bardzo różne są bardzo brudne słowo akcesja rzeczywiście ona w pandemii też zrobiło olbrzymią kariera się zrobiło karierę nie tylko same słowa tylko czyny, których idą za tym słowem pan dalsze dająca no właśnie od akcesja to jest sprzedaż obiektów z kolekcji muzealnej muzealnych to znaczy nauczyć się wszystko zgodnie z procedurami procedury są bardzo różne w różnych krajach najbardziej znane działał działalność akcesyjne toczy się kraje anglosaskie większości krajów europejskich jest także taka jest akcja jest ograniczona wręcz niemożliwa w Polsce jest możliwe oczywiście bardzo mocno obwarowana musi być zgoda nawet na wykreślenie z inwentarza muzealiów ministra na kwestie całkowicie inaczej wygląda w krajach anglosaskich w stanach Zjednoczonych, które co pewien czas w mediach przewija taki pan, że oto ktoś wyprzedaje i to działa absolutnie topowe na jej im się innym jak sprzedajecie dzieła muzeum, a co dalej i Stanach Zjednoczonych funkcjonuje taka rada dyrektorów muzeów, które jest Stowarzyszenie owa tak śmieci to ona nie ma mocy takiej bezpośrednio prawne, ale wydaje wytyczne dla muzeów w zakresie sprzedaży dotychczas te wytyczne szły w związku ze sprzedażą wcześniej ważnych działy i oburzeniem społecznym w tym kilku, owszem, można dokonywać takich sprzedaży przy spełnieniu wielu warunków, ale środki z tych sprzedaży mają trafiać na wzmocnienie zbiorów China bezpośrednio na dalszy kolekcjonowania, a to w związku z pandemią ta rada obniżyła, a tak nawet dosyć znacząco bym powiedział obniżyła, czyli mogą jednak, bo już montaż oddawali Lech jest poziom także mogą na utrzymanie także działa układ, czyli troszeczkę w tym kierunku jak utrzymanie to także utrzymanie osób, które się pie opiekują tymi zbiorami to jest już taki no taki moment gdzie, czyli pensje wiszą na ścianach trochę to jest taki to też oburzało, że osoby, które decydują od akcesji jednocześnie środki z tego mogą iść nie tylko na wzbogaceniu kolekcji, ale także na wynagrodzenia, ale taka rekomendacja pojawiła się w kwietniu 2020 roku obowiązuje do kwietnia 2022 roku o tym takim łatwiejszy do akcesji tak by posiadasz i trochę tak się zauważają, że oczywiście te największe domy aukcyjne no szybko się zorientowały zabiegały o możliwość wyciągnięcia takich ciekawych obiektów zresztą ja się nie chce powiedzieć, że się nie dziwię muzeum, ale proszę zobaczyć Luwr stracił no naprawdę kolosalne pieniądze, bo to idzie w w milionach milionach dolarów podobnie straciły też móc amerykańskich to niebyły przecież otwarte tak znamy o stratach związanych z brakiem wpływu tak brak wpływów oczywiście z biletów czy w tych największych muzeach amerykańskich także europejskich może tak gadżetu oczywiście tak itd. 75% stanowią najczęściej obcokrajowcy tak nawet ludzie tak, ale też wielu innych natomiast w stanach Zjednoczonych jest także to jest także problem no takim z takimi środkami ekstra, które wpływają w związku z tym, że się organizuje wystawy z prywatnych kolekcji, które są finansowane np. przez kolekcjonerów czy przez fundację, a to wszystko to z racji zamknięcia tych muzeów z automatu zostało przesuniętych tych środków po prostu nie było, więc niektóre muzea zdecydowały się na taką sprzedaż pierwszym w tej nowym trybie to właśnie bruk muzeum, które zdecydowało na sprzedaż 12 prac aż to jest bardzo dużo co więcej temu amerykańskie wskazują ile środków by chciały uzyskać tak ile brakuje, abyśmy powiedzieli akurat klin bruk nowi brakowało 40 000 000USD stwierdził, że są w stanie uzyskać ze sprzedaży 12 udział teraz pytanie jak dobrać, jaki wybrać te dzieła wybrali oczywiście taki też silne dzieło rynkowe rzadko się, więc ze starych Mistrzów, czyli prace w kranach starszego Lukrecja niewielką pracę 6040cm, gdzie no liczono także to ta cena szacunkowa będzie na poziomie 1 200 0001 800 000USD dzieło poszło na aukcję został sprzedany za 5 000 000USD na covid to absolutnie nie ostudził żaden sposób takich tych apetytu dlatego są wyjątkowe absolutnie pracy zawsze znajdą na nich na ich nabywcę, ale to to już trochę zaczęło wyglądać groźnie, bo zgłosił się kolejne muzea, które chciały myślały w kategoriach oczywiście oczywiście sprzedaży no i padło na boki formy z wizją, które z kolei stworzy się po będzie tylko 3 prac skoro takie są ceny przed rokiem tak to tylko 3 prac brakowało im 65 minut dolarów to państwo nie domyślacie się, że w tym wśród tej trójki musiał być naprawdę mocno mocne rynkowe nazwisko był Andy Warholu to się, że Jerzy no dobrze Nowosielski tak się nie, ale było hol i ND Włocha jeszcze tak bardzo w 2 i rozpoznawalny, bo nawiązujące do ostatniej wieczerzy Leonarda w tym wypadku i ikonie i wszystkie te działania miały już na aukcję 2 miały na aukcję, a 1 do sprzedaży prywatnej właśnie ten Włoch miał w sprzedaż prywatną czy organizm oczyszcza robioną przez dom aukcyjny, ale tak oferowanych poszczególnym klientom z takim z takim taką pracę, że to musi się cena szacunkowa, gdzie go 40 000 000USD może za 70 pewnie w na 2 godziny przed aukcją tych 2 prac tych poza holem ostatecznie wycofano ze sprzedaży były takie naciski na na nagrody właśnie na dyrekcję muzeum i to były naciski ze strony także byłych powierników w muzeum poproszę też wiele tych amerykańskich muzeów pochodzi z naszych kolekcji pochodzą z darowizn na trasy taki poseł problem, jeżeli ja podarowałem coś muzeum, a oni to zajęliście sprzedamy to jakiś czas sprzedawano to moje myślenie w kategoriach tej darowizny był całkowicie inne przecież ja chciałem, żeby oni chronili to, żeby to było takim silnym elementem dziedzictwa ani też jednorazowe do tego, żeby wziąć i jednocześnie, a jednocześnie to działa w przyszłość tak nie przyszli darczyńcy mówiono dobrze to komuś daje czytanie muzeum czy daje tak na przyszłą sprzedaż, która się lub tak, że to będzie taki system tylko aktywo wyłącznie i tam będzie służył także też te rzeczy odbywają odbywają, ale są też pozytywne przy takiej akcesji pozytywnych nie zakresu takiego się, że ktoś po będzie też czasów covidu czują państwo tak 1 przy przypadek pokazać tym razem jest to przypadek londyńskiej opery królewskiej, a która znalazła się w bardzo trudnej sytuacji jak wiele zresztą instytucji kultury także także właśnie Opera królewska, ale w siedemdziesiątym pierwszym roku zamówiła portret autorstwa Hockneya na tym portrecie był wynik tak Davida żegnali szefa był nawet brat ażeby, gdybyśmy się to był też port Davida Davida ekstra, który był dyrektorem właśnie tej tej opery królewskiej zarządzający operą królewską nam brakowało naprawdę bardzo bardzo dużo pieniędzy postanowili z sprzedać to pracę w aukcji aukcja się udała oby został sprzedany, ale tak londyńska Opera się martwiła Polska martwiła się tym, że obiekt już nigdy nie wróci do opery i proszę sobie wyobrazić, że kolega lidera sprzedaży a, ale zawsze także chce sprzedać decyduje się, bo brakuje, bo chce zasypać dziurę w budżecie na późniejsze później okazuje, że strasznie żałuje, bo HOKEJ to też jest nazwisko absolutnie topowe na rynku sztuki wiadomo, że to, że cały czas rosnące nazwisko, jeżeli chodzi o kwestię finansową, ale kupił kupił David Ross, który jest teraz takim radzie powierniczej tej tej tej opery królewskiej na z powrotem wprowadził to dzieło do dobry także ono zniknęło gdzieś na wiele wiele lat właścicielem jest być może kiedyś podaruje też z powrotem oporze królewskiej no tak, że taki inny troszeczkę przypadek niż przypadek, któremu w tym roku bezpośrednio w kasach myślenia, że to też od strony podatkowej od paru innych myślę też zdecydowanie nie był też pewne jak wyglądała akcja to też jest tak prawniczym będzie pasował do pana ile chronienie ile ile rzeczywiście źle wrzesień, bo jeżeli ktoś wystawia na aukcję na to liczył się na jak najwyższe ceny różnią się zakończył także akcesja wiecznie żywa w czasach pandemii jeszcze bardziej no tak, ale rozumiem że, że redakcja z pewnością, nawet jeżeli jest brudnym zakazanym słowem to raczej w Polsce w Polsce tak to znaczy w Polsce nikt nie decyduje mocno podejść do tej akcesji są takie możliwości oczywiście, bo wtedy to chyba proszę skorygować, jeżeli się mylę, ale mówiąc akcesja niekoniecznie musi mieć na myśli Hockneya czy nie, ale oczywiście, że nie o to może być także muzeum ma nie 15 Rolniczego z osiemnastego wieku nadal rządzić, ale takiej samej są muzea, które chciały mieć, ale nie mają silniczek tak oczywiście, że tak, bo przed akcesją nie, choć to nie jest tylko także wypuszczamy na rynek zewnętrzny jest także jest skuteczna przy zamianie między muzeami przed czy przy przy sprzedaży takiej wewnątrz tego tego kręgu natomiast, dlaczego w Polsce dozwolona w świetle prawa się do ustawy o muzeach, dlaczego realizowana jak zdaje sobie doskonale sprawę, że z tych głowy większość dyrektorów ma ma coś takiego mówimy jak po pierwsze nie ma takiej potrzeby w tak, bo jeżeli ja dzisiaj dostanę środków jako dyrektor muzeum środków publicznych na dotacji tak, bo zdanie troszeczkę zmniejszona musi sobie radzić na razie innymi przesunięciami, uzależniając załogę na różne rzeczy dzieją tak na pewno nie wyprzedają z zbioru z tego powodu, że wszystko, żeby pokazał, że nasze dziedzictwo tyle strat w czasie wojny no i nagle jeszcze jakaś sprzedaż nawet rzeczy, które naprawdę zalegają magazynowo takich rzeczy jest też sporo w niektórych muzeach, dlatego że w w czasach PRL-u niektóre zakupy do muzeów przede wszystkim służyły nie tylko bogaceniu kolekcji, ale służyły np. lokalnym środowisku artystycznemu takim wsparciem pieniądze pieniądze szły z ministerstwa następnie w ramach komisji kupowało się takie obiekty muzeum tak, żeby wesprzeć też też też lokalne lokalnych artystów także tak to wyglądało muszę powiedzieć, że nie są takie w przypadku silnej akcesję tak by po nich w ogóle nie myśli w takich kategoriach mieli okna ja w nie mamy żadnego zbiorach publicznych w Polsce, żeby sprzedawać tego typu obiekt, ale nawet takie które, których mamy trochę, bo taki, żeby wziąć i większość nie ma takiego nie ma takiego przekonania tak być pierwszy ktoś odważy być odważnym być odważnym lider redakcja to myślę, że w Rze, że na niego wlał się naprawdę wszystko nawet osoby ktoś w ogóle nie znają na muzealnictwie albo na nadziejach sztuki to i tak by powstawały przeciwko takim dyrektorowi, czyli na razie mamy takie 2 obserwacje pana strony po pierwsze, DAG cesja powróciła jako czy pojawiło się z jakąś większą mocą na rynkach międzynarodowych oraz przywiązujemy wagę do tego jak pokazujemy obiekty sztuki przedmioty aukcji różnych tak internecie, bo i jest to główny, bo też Platforma do tej pory byli też powrót na takie aukcje tradycyjne też nie jest mądry w czasach covid-u no rozwarstwienie społeczeństwa bieda, którą widać w instytucjach kultury także przecież to jest stracił bardzo na napada bezrobocie, które też się pojawiał przecież w stanach Zjednoczonych olbrzymie w związku z tym no i nagle wchodzą na sale aukcyjne ludzie, którzy licytują za zamienione dlatego tak wzrosła na rynku światowym wzrosła sprzedaż prywatna dedykowana nikt nie wie nie widzi, jaki tak naprawdę za ile schodzą schodzą wchodzą obiekty na nie wzbudza to przez to kontrowersji też, ale należy z drugiej strony też dom akcyjny używają tych najlepiej sprzedających do tego, aby powiedzieć zobaczcie u nas można drogo sprzedać jesteśmy dobrą marką jesteśmy na topie, bo sprzedajemy dobre nazwiska sprzedajemy za najwyższą cenę, ale kanały sprzedaży jest także także musi być wycelowane w różnego typu klientów, jeżeli idzie coś do publicznej sprzedaży na później okazuje, że przy notowaniach aukcyjnych wiadomo nie zawsze wiadomo, kto kupił, ale wiadomo za ile czy, jeżeli kiedyś wyjdzie taka sprzedaż tak czy jeździ zobaczymy w jakiś kolekcji tak jak to od razu wiemy za ile go sprzedać go w ogóle sprzedano natomiast kanałach dystrybucyjnych takich prywatnych tego postu nie wiadomo wszystko największe domy aukcyjne postawiły na te kanały dystrybucji, bo część kolekcjonerów też liczyła się komfortowo, żeby nagle pokazywać ten element zakupowy musi być taki kanał dystrybucyjny oczywiście taki jak aukcję, który był organizowane, ale też w innym formacie, bo jednak takich aukcji rozmawialiśmy, czyli o takiej aukcji łan czy globalnej aukcji rozpoczynała się kończyła różnice czasowe różne miasta tak 4 miasta największą zrobił właśnie Christies, ale skopiowała to po osobie i i to był jakiś nowy kanał dystrybucyjny zjazd najpóźniej takie aukcje online jeszcze w zeszłym roku aukcje online takie nie na żywo pokazywane w internecie tylko aukcje online, że licytuje się przez pewien czas to tylko 10% rynku obrotu na rynku dzisiaj to jest ponad 40% także coś, o czym się zmienią wynika to oczywiście z stricte covidowych rzeczy, ale pytanie czy ten trend pozostanie zostanie czy nie pod warunkiem, że zmieni się że, gdyby świat wróci do nas im to normalność tak to te słowa używam ostrożnie czymkolwiek normalny miałby być, ale do pewnych warunków, który był wcześniej czy no tak jak na rynku pracy do dostrzeżemy pewne zalety rozwiązań tak mniejszy lęk mniejsze podejście właśnie to, że jest film ktoś jest inny pokazanie to, że już niekoniecznie trzeba się pojawić dotknąć spróbować, żeby kupić ale, toteż ma negatywne oczywiście konsekwencji, bo pojawiło się mnóstwo przedsiębiorstw nagle handlujących sztuką i to pojawiło się oczywiście na rynku międzynarodowym też w Polsce, które tego bezpieczeństwa zakupów bynajmniej nie gwarantują poziom falsyfikatów, kto się pojawi także w Polsce w czasach covid-u to też jest w zastraszający, jaki rodzaj falsyfikatów, jakie są najczęściej aż powiem także w starej sztuce przede wszystkim stary sztuce dlatego, że to są obiekty, które nie przeszłyby w niektórych większości domów aukcyjnych od renomowanych nie przeszłyby weryfikacji pierwszej należy nie przeszły tam to znalazły się podmioty, które stwierdziły, że można obracać po prostu w rankingach nie ma dowodów sprzedaż internetowa jest tania tak nie trzeba drukować katalogu Charlesa życia liczba klientów tak wystarczy wejść na portali tyle zamieścić i to wystarczy takie portale wyspecjalizowane przez występują w Polsce przykładem jest ambitna przed, który w ogóle żaden sposób nie weryfikuje to czy obiektu jest sprzedawana tej praw Platformie są autentyczne absolutnie tak, że to to jest problem później osoba, która jeśli ktoś kupuje to wierzy w to, że autentyczne nawet dostanie pan to bardzo często przez długi czas nie ma tej siły, żeby zaprzeczyć sobie w tym wyborze wiedzieć co jest nie tak z tym obiektem jego sprawdza jak nie ma takiej siły to są efemerydy często tego typu podmioty tony znikają później szukaj wiatru w polu tak trochę tak dobrze co jeszcze pana zaskoczyło zastanowiło ubodło zdziwiło wyprowadziło z równowagi na rynku polskim czy co Polski, a co nie polskim, a co poza polską czy na tym na tym raporcie o rynku polskim pisał w czasach pandemii ja pamiętam takim raport z połowy roku z powodu tysięcznego dwudziestego roku, gdy po raz pierwszy zobaczyłem w tym raporcie obok takich nazwisk światowych rozpoznawalnych przez wszystkich kolekcjonerów zobaczyłem polskie nazwisko, czyli Jacka Malczewskiego w związku ze sprzedażą w Agra art obrazu z rekordową wtedy wtedy za rekordową wtedy celem niewielki niewielki obraz też mieć okazję o nim porozmawiać będąc jedną z częścią z części tryptyku obok były właśnie były 2 nazwiska Malczewski, a Wachowski zostały tak tak ze sobą zestawione, ale nie dlatego, że to był najdrożej sprzedane obiekty tylko w stosunku do szacowania domów aukcyjnych nagle te szacunki były przekroczone trzykrotnie, a to nie są aż tak częste częste sytuacje pamiętam, że w takim w tym raporcie, który przygotował Artprice takie światowe baza notowań aukcyjnych nie więcej tak napisane taki Polski symbol lista Jacek Malczewski oczywiście to jest Jacek Malczewski był zawsze znany na rynku polskim to nie chodzi też na rynku światowym był był doceniany tarczy jest także notowania Polski wzmocnił jego pozycję na rynku światowym, bo każdy później, przeglądając notowania światowe wart prasie widzi notowania przełożone przecież ze złotówek na dolary Jacka Malczewskiego, ale tak, spoglądając na to co się stało w tym ostatnim roku na 10 prac jest też tutaj na dzień dzisiejszy oczywiście na 10 najdroższych prac Jacka Malczewskiego 6 zostało sprzedanych w tym roku to to coś pokazuje przecież Jacek Malczewski zawsze był w górnych partiach, jeżeli chodzi o sprzedaż, ale na 106 w tym roku Atom, a to może być jeszcze nie koniec ta może być już kończyć to by oznaczało, że ludzie w czasach covid-u chcą się pozbywać Malczewskiego sytuacja jest nic się pozbywać drudzy chcą się ta zapowiedź, że wszyscy wiedzą, że ma Malczewski to to jest nazwisko, które na, które zawsze znajdzie się nabywca ziemi w Polsce tak, bo tak spoglądamy na razie z nami w Polsce i rekordy trochę podkręcają oczywiście atmosfery to jest to jest naturalne to nie znaczy, że chodzi o to, żeby poprawić rekordy, ale zmieniają kolejny poziom cen jak zmieniają kolejny poziom cen to też zwraca się bardziej uwagę na te na te nazwiska ponadto wszyscy są przyzwyczajeni w każdym muzeum polskim poważny Narodowym wisi wiszą prace Jacka Jacka Malczewskiego przyzna, ale bardzo dużo pracy także jest czym handlować siłacza, łącząc to de akcesję być może Pesy wiszą na ścianach nie to trochę jest także wisi sporo prac depozytowych także także muzeów też Jacka Malczewskiego taki przykład chociażby muzeum Narodowego w Poznaniu, gdzie wiszą też z kolekcji prywatnych pracę Jacka Malczewskiego nie tylko z galerii Rogaliński no one kiedyś wypłyną na rynek będą miały też tą wartość symboliczną niezwykłą przez to, że przez długi długi czas wisiały na stan na ścianach muzeum Narodowego będzie miał wielki wpływ na na cele niewątpliwie dobrze, czyli to był taka wiadomość polskiego rynku, która trochę przeniknęła na rynek światowy pozytywna czy radiowych tak oczywiście, że pozytywna został też negatywne obserwację no negatywne też i to takie może takie właśnie, które dotyczą manipulacji, których tym razem nie dokonuje rynek tylko Arka artysta względem rynku o jak dał nabrać trochę rynek Polski na te działania, gdy państwo oglądają katalogi internetowe także to oczywiście wierzą w opis aukcyjnego to jest test w sumie normalne, żeby na pierwszy rzut oka przynajmniej zastanawiamy się w ostatnim czasie pojawiło się na polskim rynku aukcyjnym właśnie w 3 domach wręcz tekście w rynku sztuki łódzkim domu aukcyjnym wojewódzki dom aukcyjny w sopockim domu aukcyjnym kilka prac niejakiego Józefa poczeka no to są prace takie kupująca jednocześnie informacja o tym, że ten artysta urodzony w 1800 dziewięćdziesiątym roku zmarł w 1500 siedemdziesiątym pierwszym takoż i kubizującej pracę naprawdę wyglądające ktoś tak być naprawdę naprawdę czeka ciekawie formalnie braki są zawsze użyć takie takie takie ciekawe zaczęły nagle zaczął wypływać z Francji później zaczęły wypływać w w Polsce przestrzegał przed tymi pracami bloger, który prowadzi taki blok muzyczny w Polish art Korne to jest też osoba, która pokazuje jak kie obrazy polskich artystów sztuka Polsce Polska funkcjonuje na aukcjach zachodnich zachodnioeuropejskich czy czy mam też amerykańskich oczywiście itd. no i w i też wiele osób pisze do niego pokazuje, że jeżeli jakiś taki niezbyt dobre trendy no rzeczywiście, że to nie jest niema takiego artysty jak w poprzek rzeczywistości to te prace tak wiele na to wskazuje maluje inny artysta żyjący jak najbardziej tak no i sprzedaje jako zmarły artysta maluje na starych podłożach, ale ja oglądałem jedno z takich prac nad ich nie ulega żadnych wątpliwości żona na pewno nie była malowana nawet w tym ostatnim okresie życia niejakiego Józefa poczekać czy siedemdziesiątym pierwsze dziesiąty 70 pierwszym roku tylko jest pracą na współczesną co to co chcielibyście się jak farma wysłał aż tak źle nie jest, ale widać czy przy poglądzie no i jest sprzedawany jako po prostu artysta, który jakoby, kiedy żył w rzeczywistości czy jesteś najtrudniejsze nieżyjący artysta no w takim, bo to jest taki przyjemny taki bardzo DEKRA dekoracyjne są te te prace nie są jakieś szalonych cenach, ale to wystarczy do tego, żeby zainteresować kogoś, kto kto, kto nie bardzo nasze na rynku sztuki nie stanie spraw jest budowana każ mi biografia tego artysty na dom aukcyjny dało się też trochę podprowadzić pod prowadzić także, dlatego że tego towaru było dużo we Francji ten towar przyjechał takie ostrzeżenia które, które daje chociażby dają blogi niektóre tak w tym wypadku akurat jest prawdziwe ostrzeżenie, bo też wiadomo, że dezinformacja też siłą blogów no nie wpłynęły na takie myślenie, żeby sprawdzić jeszcze raz zobaczyć czy to rzeczywiście jest Józef poprzez niektóre z tych pracą datowane przed 1530 rok, a NATO, jeżeli taki kupująca pracy 1500 trzydziestego roku jest na nich pałac kultury no tak tak leki stale od razu powinnam, bo od razu wzbudzić tak jakieś kontrowersje także takie rzeczy też się też się zdarzają no jest parę takich też nieformalnie fajnych rzeczy z tego takie takie w dziele Sówka z tego z tego z tego okresu, ale chciałbym mówić też tych tych dobrych, żeby rzeczowo rodowych część jest także pandę, bo pandemia jest czytać czy trudną sytuację z momentem, kiedy trzeba się zatrzymać powiedzieć dobrze czy to co robię chcę robić dalej na 100% zwalniać zmieniać itd. tak dalej i myślę sobie na rynku sztuki może być podobnie są ci, którzy kupowali ileś tam teraz kto płaci mniej albo więcej, bo są tacy, którzy byli w innych branżach, a teraz mówią chcę zacząć kolekcjonować, bo no właśnie posiedzę w domu pracuje zdalnie mam puste ściany chciałbym coś powiedzieć czy rzeczywiście taki trend wystąpił, że oglądamy inaczej swoje domy to jasne bardzo na rynku międzynarodowym Polski, ale myślę, że na polskim też oglądamy ściany widzimy jest chcemy żyć czegoś bliżej nagle mają trochę więcej czasu tak też kolekcjonerzy Anglosasów raczej przyglądać i pojawiła się cała grupa nowych nowych kolekcjonerów ja się, bo też nazywać wszystkie osoby kolekcjonerami, bo tak myślę sobie troszeczkę, żeby zasłużyć na nawet przed samym sobą NATO słowo być kolekcjonerem jestem kolekcjonerem no to to trzeba poćwiczyć oko to zwiastować jakiś pomysł trzeba mieć pomysł tak, bo to to chodzi o kupowaniu tylko tak tak nie ma zbieractwo właśnie ma być kupowanie, bo słyszałem tak niestety się stało trochę na rynku międzynarodowym na Polski dlatego niektórzy artyści, którzy się osłuchać, które dziś o słuchałem się z tymi nazwiskami tak, gdyż wiedział, bo te zaczęły zbierać o istotę kariery ponowne kariera tak możemy zrobić, bo nie są nowe kariery, ale takie odmrożone kariery Jerzego Kossaka np. tak też na nowo zaczął być sprzedawana już przestał być, że nie przestał się był taki męża, że właśnie większość prac Jerzego Kossaka spadało no teraz wrócił do Łask Duda gracz tak o też takie nazwiska, którego też nazwisko których, które wróciło tak wróciła wcale nie po wyborach prezydenckich, bo już wcześniejsze przed wyborami prezydenckimi też wróciło no i tak samo oczywiście takie się utrzymujące Hofman cały czas nieszczęsne prace Mitoraja, ale teraz mogę się narazić pewnie wielu słuchaczom, ale mówiąc nieszczęsny prace Mitoraja to ja nie mówi całej twórczości oczywiście Igora Mitoraja, choć 66% tylko takich pracach rzeczywiście które, których jest odlewany na przed 1000 w na sprzedawane jest Wola wszystkich miasto świadczona jest jasnych gorzej stoją jest 1000 w jakimś tam lepiej się sprzedają na 900 pięćdziesiątym trzecią za 50 000 na to musi być bardzo wiele tych Goethe galerii zagranicznych czy w ogóle tych podmiotów o g to gdzie można sprzedać takie on Mitoraja tylko jeszcze można sprzedać go w Polsce cały czas się martwię tym, że się tego niespecjalnie jeszcze nasi wszyscy kolekcjonerzy nauczyli kupujący na rynku sztuki nie są myślę, że tylko kolekcjonerzy kupujący na rynku sztuki może czas uważać na to co się co się kupuje w bo w nie kupuje się samego nazwiska tutaj też problem czy się z twórczością Dwurnika, gdzie są paradoksu, że tulipany Edwarda Dwurnika w furię niektórych aukcjach stoją czy wynikach sprzedażowych stoją wyżej od świetnych prac z cyklu sportowcy np. tak to punkt to jest jakiś to jest jakiś paradoks tego tego czasu covidowe, ale też pokazuje, że wyszło parę osób nowych na nasz rynek no ale są też pozytywne aspekty to atak mówi młody akcesji Trump przypomniał, że taki przypadek też z tego roku przypadki z tego roku z domu aukcyjnego Agra art w wyniku akcesji tak powiedzieć nawet nie chce likwidacji z automatu jednej z kolekcji muzealnych w końcu z Japonii pojawi się prace Beksińskiego wyspy te dobre prace Beksińskiego tak też powiedzieć dobre prace Beksińskiego one już, pomijając oczywiście samo nazwisko popularność tego tego nazwiska, ale te prace znalazły swoich nabywców naprawdę wysokie wysokie ceny właśnie taką proweniencją akcesyjne ktoś by powiedział, że Japończycy mają problemów z akcesją Japończycy, ale tam wszystkie Straszewski innym przypadkiem następuje rozwiązanie np. muzeum tak to nie tylko wyprzedaż konkretny obiekt, ale one one znalazły w Polsce nabywców za wysokie ceny to jest takie pozytywne i gracza przyznać do mocy nagrać tutaj był najsilniejszy w tym w tym zakresie, a propos Baczyńskiego chyba 2 lata temu była w w Toronto w Adgar loteria taka interesująca wystawa Guillermo del Toro i jego inspiracji jego filmów tak czy czy jak buduje swoje światy co inspiruje w jaki sposób do chyba najlepiej właśnie powstają też filmowe światy jeśli się literatura obraz historii tak jak itd. i w 1 w 1 przypadku pojawił się też obraz właśnie za książki Kaczyńskiego jako jako no bo już do tabel Beksińskich pasuje doskonale do domów do twórczości to dlatego bardzo dużo obiektów Beksińskiego jeszcze w czasach PRL-u tak znalazło się za granicą tak one były ciekawe nie były naszymi były stosunkowo jak nauczyć się kieszenie kolekcjonerów zachodnich nie były drogie wywożone były w dużych partiach i na dzisiaj dzisiaj wracają mieli chciał, żeby wszystko wracało chciałbym, żeby nowe, żeby część została tam już nie chodzi o to, żeby wszystko przyjeżdżało do Polski, bo tak nie zbudujemy siły artystycznej jak powiedział tak to muzeum na plac Defilad, które powstanie na razie w kolekcji nie ma nie zanosi się może wracać przynajmniej do zabicia kiszonkę jedynie to tak nie chcę też, bo nie chodzi o to, że ma mają z powrotów być budowane kolekcję także to tak to tak nie jest, ale to zjawisko też, o którym rozmawialiśmy tory jest szok cenowy na Niki fora tak szok cenowy Nikifora ja nie chcę mówić o cenach Moniki Orany rzeczywiście wzrosły od rosną ostatnio ten czas na ostatnich edycji wyraźnie wzrosły także widać w Senacie państwo uważnie tak co niektórzy tuż po audycji kupili mam nadzieję, że nie falsyfikaty jak w niektórych domach aukcyjnych także tam o tym o tym rozmawialiśmy domu aukcyjnym, ale chodzi o to żeby, żeby wybierać też dobrą pracę z punktu widzenia dotacji czy przez wszedł już wzięli, ale nie jest niemal Gatty pierwsza rzecz tak, a drugie, żeby rzeczywiście różnicować te prace w Lesznie zastanawiam nad nim trend im przypomnieć Flex chyba wtedy o tym na pewno wtedy rozmawialiśmy, kto tak naprawdę jeszcze będzie pobierał opłaty z tytułu 2 bezpieczniki fora czy do kogo trafią środki z tytułu zawodowej od sprzedaży, bo to jest 5% od od takich przed upublicznieniem sprzedaży w tej tej zawodowej trafia do artysty jego spadkobierców także, kto zbiera wszystkie środki za Nikifora i żonę w dziale trafią, tym bardziej że mam kilka teorii to takie z ostrożności procesowej niż zakładaliśmy to pytanie także to taki taki też przypadek przy okazji przy okazji przekaźniki fora, ale są też jesteś parę takich naprawdę pozytywnych pozytywnych rzeczy z polskiego rynku, bo mówiliśmy dużo rynku aukcyjnym ja chcę powiedzieć Sieczko rynku galeryjnych, który przeżywa niestety kryzys przeżywa kryzys też na świecie oczywiście, bo to ten został najbardziej dotknięte rynek galeryj ne nie ma targów na targi to przede wszystkim galerie targów sztuki albo odbywają się one online nasze galerie też mocno ucierpiały ta pomoc typu co właściwie nie było, bo nawet w tym ostatnim programie ministerstwa, które wzbudza takie kontrowersje z takiej kontroli, gdy tam nie to nie był program dedykowany oczywiście sztukom wizualnym ten wypowiedział niektórzy właśnie galerii właściciele nie szukali gotówki tylko muzyki, ale oczy, jakby ktoś by podział mogą startować w ramach już mogli pracować w ramach różnych tarć tak itd. ale tak wcale nie działo chodzi o wykazanie tego, jaka była zmiana też także, a także myślę, że tutaj niestety nie nie wyglądało to nie wyglądało to to dobrze nasz rynek mimo wszystko jest dosyć lokalny to spowodowało, że tych strat nie było aż tak wiele tras myślę o o tym rynku też aukcyjny, bo się właściwie cały czas w tym sosie polskim obracamy, jeżeli chodzi o sztukach na rynku aukcyjnym wiadomo, że to handel się przed sztuką polską na Galery innym też w sumie, ale tu chodzi o to, żeby otworzyć na, żeby inne galę, żeby inni kolekcjonerzy ze świata otwierali na naukę Polska zawsze problem z przesyłem oglądem inaczej działa rynek pierwotny wtórny myślę, że docelowo może się tak szybko stać, że zaczyna po covidzie zacznie się zamazywanie rynku wtórnego pierwotnego, bo jeżeli dzisiaj w ramach prywatnych ofert z domów aukcyjnych dostajemy także oferty artystów z rynku pierwotnego oczywiście najczęściej nie są dzieła te ostatnie przez nich tworzone tam, gdzie rzeczywiście Galia współpracuje na bieżąco z artystami dostać, ale jako Bogusz 67 lat niedocenionych licytuje wydawcy, ale Dwurnika dorzucimy czynienia nie jak zrobić, jaką jako, jaką ofertę, więc widoczność troszeczkę troszeczkę takim się też większe zagrożenie dla galerii na rynku sztuki pierwotnych przy tych problemach są endemiczne niż dla rynku aukcyjnego zdecydowanie mniej rozwarstwienie to właśnie to rozwarstwieniem, gdy rozmawialiśmy sobie podsumowaniu w ramach taki właśnie podsumowania w zeszłym roku przypomniałem sobie co mówię, jaki będzie rok 2020 wtedy, że będzie należał do do kobiet tak tak rzeczywiście tak rzeczywiście mówiło mówiłem niewiele się na czym sprawdziło się 1 rzecz na pewno w tym w tym obszarze oczywiście należy do kobiet, bo tam naszą tak cały czas Tamara i Tamara na niezwykłych naprawdę nam na porażający wręcz wzrostach na Tamara Łempicka lutowej przed pandemiczną sprzedaż prac z lat trzydziestych w przeliczeniu na złotówki 86 000 000zł to praktycznie nie do dogonienia już spokojnie mogę powiedzieć to jest naj najdrożej sprzedane dzieło sztuki mem polskiego artysty polskiej artystki na na rynku międzynarodowym czy polskim no dla porównania dzień dzisiejszy wczorajsza sprzedaż Wojciecha Fangora świetna oczywiście tak, bo na poziomie 67200 000 cena łupkowa czy sprzedaży 7 000 000 czy senator Ross nowy obraz jedno Tamara to jak 10 hangarów a, ale też to był wyjątkowy obraz Tamary, który pobił swój poprzedni rekord, bo wtedy to było około 10 000 000USD teraz 19 z przelicznikiem jest oczywiście z opłatą aukcyjną to to wychodzi 86 000 000zł także, a pracę Tamary będą się pojawiały być może także w elementach reakcyjnych tak źle wiem też prace Fangora także co proszę sprawdzać strychy czy nie widzi to jakaś Tamara rysunek może jakiś ostał, gdyż tak to będzie taka ta ma też w sprzedaży niedługo właśnie domu aukcyjnego desa Unicum ta praca była wcześniej handlowa na za granicą też ten przypadek, w którym opowiadałem już państwo, że nieraz kupuje się prace na aukcjach nikt nie chce zachód może nie jest tak do końca przywozi się je do Polski uzyskują wyższe ceny także nową u nas niesie ją w takim razie sami rosną kolekcjonerzy o o właśnie są nastawieni na Polonika oczywiście to z tego z tego powodu jest naturalne no dobrze gdyby, gdyby pan miał spojrzeć szklaną kulę Kryształową kulę i nie wróżę teraz jednak udało się to rok rok temu z Januszem nie będzie nic nie sprawdził, więc nie zmienia się tak osy ostrożności, bo niby nie przewidziałem covidu tak tak czarne łabędzie to ciężko przewidzieć, ale to, ale ten rok też należą artysta wie co pan przewiduje na przyszły rok 1 chyba zapowiedź mam nadzieję, że się sprawdzi powoli pewna autorzy, która audycja rynku sztuki, więc myślę, że one nie są przypadkowe to znaczy, że redaktor Cezary łasiczka wchodzi na rynek sztuki w 2000 może z ministrem albo doradcą ministra to już w ogóle tonie, ale lepiej wejść na rynek sztuki na razie wchodzi na nasz rynek sztuki jest też taka moja zapowiedź zobaczymy jak artysta na wszystko jedno ja nie powiedziałem, jakiej roli nabywcy czy zbywcy przedmiot mocowany jest by w czasie naszej drodze nabywcy czy jeszcze innej roli być może właśnie na tę aukcję młodej sztuki jako artysta, kto wie, że pani jakieś porażające dzisiaj liczby prac sprzedawanych w ramach sztuki aktualnej panie profesorze co pan bym radził, bo tak sobie siedzę tam sobie zawsze bazgroły takie różne nowości to jest takie nie figuratywne powiedziałbym bardziej sztuka, iż błąd w mówieniu bazgroły sobie tworzy tak bazgroły sobie coś co może tworzy wybitne dzieła wnętrza wnętrza stąd ta serca dusze serca ważnie nie wolno przesadzić tak także dobrze woli zostaje po czy potrzebuje marszanda agent, bo będzie dalej rockowi taka sprzedaż to właściwie jest także jest ta weryfikacja jest w co do mniejszych domach aukcyjnych niezbyt duża noszę się prace sprzedają są oferowane się sprzedają oczywiście proszę liczyć na miliony na dziesiątki tysięcy średnia 10zł, chociaż zmienianą spotkanie średnia wierzy pan nie widzę, że po tak średnio dobra średnia w sprzedaży aukcyjnej za pracę artysty sztuki aktualnej proszę pamiętać, że nie są rynku pierwotnego czy to nie są one silniejsze artyście tak powiedział tak największym dorobkiem, czyli cenę jak pan wycenił się da się powiedzie, bo naprawdę będzie Nisko prezesa chyba 3× tak przy to, ale średnia w 2015 roku, bo około 1900zł tak z takim przeliczenia wieczór we mgle poniżej średniej znacznie no no trochę tak, że nieraz pomaga stówka jakaś rozpoznawalna nieraz pomagał przy tak zostały sprzedane w domu aukcyjnym prace Krystyny Pawłowicz przypominam, że w wczesnego okresu twórczości no i znalazły nabywców i to w domu aukcyjnym tutaj w muszą zobaczyć pracę ten to przepraszam będą w akrylu co to będzie tą to na płótnie czy co w PiS na papierze to bardzo dobrze tak tak, bo będzie pan redaktor się wyróżnia, bo to to może flamastrem tutaj na stole w studiu radiowym flamaster flamastrem ważna jest praca na papierze w ogóle kolekcjonerzy w Polsce w takich kategoriach, że prace na papierze to niema takiej wartości to lepiej kupić coś się na kartę w karton ma problemy ludzi konserwatorskim jak to powiesił się do tego obejście rangę z nich pan rekrutacja robią to pani powie w jakim kierunku iść to poza w przyznał się do 30 konkurencja niż my wszyscy słuchają nawet do tej wody nie słuchają Bacha nie może już dobrze nie to tak to to jeszcze się zastanawia w w jakim kierunku proszę zostawić nie być najpierw nabywcą, ale co ma swoje rzeczy kupować w ten sposób podbijać rozumie pan rynek w językowy Komeda traci 30% zakres wracał tam tam domu do stabilizowania cen, a potem rozbłyśnie już będzie lało no dobrze wtedy będzie bardzo podobnie zrobić no tak też cały problem w podrabianiu tak nie polega na tym, że podrabia się tych artystów, którzy są najcenniejsze najwybitniejsi tylko co najmniej cenie, czyli nie takie, których jest łatwo podrobić, bo o czyli, żeby nie było zbyt kapitałochłonne jeśli chodzi o podrobienie także w jaki pan w aktor flamaster uderzy, ale w proszę i jaki papier czy to nie będzie się na śląskich papieża i Klein Blue kolor także dużo zależy od tego, żeby później katalogu barwione prac Cezarego Łasiczki wiadomo już w jakiej technice robi, dlaczego jak w jakim okresie 2 tak dalej 3 zaproszenia będą dróg woda wernisaże, ale katalog rysunek powstanie raczej po śmierci redaktora także proszę tak należy artystka jest artystka, która przecież te dni jako swoje śmieci sprzedaje, kto akurat prawda też tak artyści też kilka takich jak ważny artysta żyjący zagra nie ma już jako agresor buduje się nieraz także ta nowelizacja ma teraz powstaje kilka takich katalogów polskich artystów dobrze jak na razie nikt do mnie w tej sprawie dzwonił więc, że jest dobrze zniósł, ale przyszedłem, że jest szansa na jakość sprzedaż tego pytanie czy od polityki wysokich cen tak zawsze także od niskich cen czy polityka przenikania na zarzuty ma Mount Everest atak atak się tego niestety obawiam dobre samopoczucie nie myślę, że tak od stówki zaczynał za centymetr czy jak to się sprzedaje w ogóle dobrze już głupoty gada w Mediolanie Rzymie Warda to jest to jest to jest bardzo poważna audycja z bardzo poważnych spraw więc, więc bardzo panu dziękuję, czyli rozumiem, że taka sytuacja, że trochę obawia się pan patrzeć przyszłość tak, ale obawiam się nie w takich kategoriach, że to rynek sztuki przeżyje jakąś głęboką zapaść teraz to tak tak się nie stanie, ale powrót do takich do takiego wyniku na rynku światowym, jakim w 2019 na tym poziomie 6768 miliardów dolarów wydaje się niemożliwe, tym bardziej będziemy widzieli sprzedaży prywatnych, ale dlatego, że dobrą, że Góra zawsze sprzeda duszę sprzeda też tylko co ten środek będzie mniejsze czy część osób nie chce nie chce wypuszczać też dzieł uważa, że w niepewnych czasach lepiej nie sprzedawać no tak nieraz kupować czy nie pojawiają się na dochodzenie będzie palić pierwszych nie pojawi się takie naprawdę też nieraz silne rzeczy tak jak się pojawiają to siłą rzeczy wpływają na obrót z drugiej strony kilka moich nowych prac logistycznych tak pierwszych tak, czyli rozumiem debiut Cezarego Łasiczki na rynku sztuki 2006 zapraszam już teraz można dobrze mieć dobry film zobaczymy, jaki będzie efekt bardzo dziękuję pan prof. Wojciech Szafrański prawnik specjalizujący się w problematyce obrotu dziełami sztuki sztuki najnowszej z aktualnych wydział prawa administracji Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu rzeczoznawca ministra kultury był państwa moim gościem bardzo dziękuję panie profesorze dziękuję bardzo, informację Radia TOK FM już za kilka minut o godzinie dwudziestej trzeciej
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: INTERLUDA
-
-
53:17 W studio: Łukasz Drewniak
-
53:16 W studio: Diana Dąbrowska
-
-
53:44 W studio: dr Renata Siuda-Ambroziak
REKLAMA
POPULARNE
-
-
01.10.2021 22:00 Interluda50:28 W studio: prof. Anna Tarwacka
-
16.04.2021 22:00 Interluda52:23 W studio: Dorothée Roqueplo
-
-
10.07.2020 22:00 Interluda50:49 W studio: prof. Maciej Tomal
-
30.04.2021 22:00 Interluda53:16 W studio: prof. Maciej Tomal
-
16.09.2022 22:00 Interluda54:40 W studio: dr hab. Jacek Friedrich
-
-
14.08.2020 22:00 Interluda51:10 W studio: prof. Arkadiusz Jabłoński
-
02.09.2022 22:00 Interluda54:16 W studio: prof. Aleksander Fiut
-
01.07.2022 22:00 Interluda53:17 W studio: Bogusława Sochańska
-
28.08.2020 22:00 Interluda49:52 W studio: prof. Hanna Kočka-Krenz
-
13.05.2022 22:00 Interluda49:00 W studio: prof. Janusz Gajos
-
07.08.2020 22:00 Interluda48:52 W studio: prof. Wojciech Szafrański
-
05.08.2022 22:00 Interluda53:53 W studio: prof. Jacek Wijaczka
-
10.09.2021 22:00 Interluda52:19 W studio: prof. Krzysztof Grzymski
-
27.05.2022 22:00 Interluda53:00 W studio: Tomasz Kolankiewicz
-
21.08.2020 22:00 Interluda51:21 W studio: prof. Mariola Walczak-Mikołajczakowa
-
-
17.12.2021 22:00 Interluda48:40 W studio: Dorothée Roqueplo
-
-
29.10.2021 22:00 Interluda51:38 W studio: Filip Jan Rymsza
-
-
09.04.2021 22:00 Interluda50:09 W studio: prof. Bohdan Szklarski
-
-
21.05.2021 22:00 Interluda53:19 W studio: prof. Jan Grabowski
-
24.12.2021 22:00 Interluda52:57 W studio: prof. Piotr Śliwiński
-
31.07.2020 22:00 Interluda48:37 W studio: prof. Przemysław Czapliński
-
10.12.2021 22:00 Interluda52:44 W studio: prof. Joanna Degler
-
25.02.2022 22:00 Interluda51:44 W studio: prof. Tomasz Stryjek
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!
KUP TERAZSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL