"Każda kultura ma takiego świętego, jakiego sobie wykreuje" - kto przynosi prezenty dzieciom w Polsce i na świecie?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

jak z dzieckiem niedzielnym magazynie Radia TOK FM naszym gościem jest dr Damian Kasprzyk z Instytutu etnologii antropologii kulturowej dzień dobry kłaniam się panu dzień dobry kłaniam się panu ukazania się radio słuchaczom panie doktorze, kto pana przechodził w młodości może inaczej to kto wciąż do pana przychodzi szli wierzy pan w to, że świąteczne prezenty to nie zasługa Pańskiej bliskich dzięki, że nie jest to cały czas staramy się być dziećmi cały czas to znaczy Rozwiń » się pytanie jest o tyle ciekawe, bo czasy, w których ja byłem dzieckiem były czasami, gdzie próbowano też też promowano promowano też postać dziadka Mroza, ale nie jako dziecko ten ten jak Święty Mikołaj miał monopol na przynoszenie prezentów także zdecydowanie zdecydowanie był to Święty Mikołaj jest nadal nel czy to tylko kwestia regionu, że ten Święty i języka, że Święty Mikołaj gdzieniegdzie nazywany był też gwiazdorem oznaczy się okno kwestia kultur regionalnych prawda kwestia pewnych odmienności interpretacyjnych pomysłowości, bo widzi pan nie wiecie państwo by postać Świętego Mikołaja jednak za sprawą pewnych przekazów hagiograficznych za sprawą żywotów świętych apokryfów, czyli tego wszystkiego co wiemy czy większości tego co wiemy już źródła większości tego co wiemy na temat świętych, jakby przekazują nam informacji o świętym Mikołaju nie tak przypomnę palili biskupie Miry, czyli takiego miasta starożytnego na południu na południu Turcji ktoś dzisiaj to miasto ma 7 rad niewielka miejscowość na lepszy o przebogatej historii i Święty Mikołaj był biskupem, który właśnie właśnie tam urzędu z nim wiąże się przede wszystkim taka słynna opowieść mówiąca o tym taki taki epizod z charakterystycznym mówiący o tym, że to biskupi tak biskup Mikołaj jeszcze nie Święty biskup Mikołaj ratuje ratuje 3 siostry czy dziewczyny których, które niecny ojciec chce oddać do do domu publicznego, ponieważ są biedni nie stać go na posag w związku z tym nie nie kiepskie widoki na zamążpójście Mikołaj biskup tak podrzuca podrzuca co trzeba złoto prawda i w ten sposób problem rozwiązuje no i od tego można powiedzieć się zaczęło w związku z tym w związku z tym etnograf z rzeczywiście wskazuje do czego pewnie zaraz jeszcze lubi pan pytał w gruncie rzeczy rzeczywiście etnografia dowodzi, że tych postaci, które podrzucają nam świat nam święta prezenty jest więcej, ale tutaj ewidentnie żywot Świętego Mikołaja wskazuje, że to on on jest za to odpowiedzi tak naprawdę Święty Mikołaj to niejedyny taki w zwyczaju około bożonarodzeniowych to jest szereg innych także obrzędów, które wiążą ze świętami teraz, gdyby pan zechciał powiedzieć, które przetrwały do dziś, które już odeszły totalnie zapomnienie to znaczy przede wszystkim totalnie zapomnienie czy raczej w ogóle w zapomnienie zaczyna od zaczyna odchodzić idea tego wszystkiego no i święta kojarzą nam się po prostu dniem wolnym możliwość spotkania z z gronie rodzinnym kojarzą nam się z prezentami, ale zapominamy, jakby o tym 0203. oczy im krótko o korzeniach tych PTE tych wszystkich tych świąt zresztą nie tylko dotyczy to nie tylko złożenia Bożego Narodzenia przede wszystkim ja bym podjął co postać tym postać w Górniku z grupami kolędnicze mi, czyli z tym tradycyjnym z ciałem które, które no odszedł zapomnienia, ale bywa bywa czasami teraz reaktywowano to co czeka przez młodych ludzi w różnych miejscach w różnych miejscach Polski, a zatem grupy kolędnicze, czyli grupa młodych ludzi poprzebieranych prawda udających kogoś innego, bo taka jest idea święta zresztą nie tylko tego prawda, że przychodzą do nas w postaci Zaświat i tutaj się pojawia Mikołaj wśród tych wśród tych postaci pojawiają się Mikołaj tylko, że tradycyjne grupie kolędnicze z otyłym facetem prawda w takim w takim dziwnym przebraniu ni to ni to to krasnala oni tu ni to z jakiegoś innego osobnika, ale w tych grupach kolędniczych pojawił się taki no to tradycyjny Święty Mikołaj, czyli biskup prawda z pastorałem Biskupim z ludźmi tron i on bywał tym, który w tej grupie był odpowiedzialny za pojawiające się potem prezent wyobraźmy sobie taką rzecz chyba dosyć prosta przychodzi grup kolędniczych opiekuna mile widziane, bo to była też dobra wróżba grupy lepszy od grupy kolędnicze co robią dzieci dzieci wychodzą i oglądają grupę górniczą, bo ona przedstawia różnego rodzaju scenki próba wypowiada różne orzeczenia co się wtedy dzieje w domu wtedy pod pod choinkę prawda czy jakieś inne miejsce, bo choinka też nie jest jakby wyjątkowo stałym elementem jednak się prezenty tak grup kolędniczych odchodzi dzieci wracają widzą prezenty co trzeba powiedzieć trzeba powiedzieć, że ktoś grupy kolędnicze i prezenty podrzucił, gdy dzieci były nos absorbowane tak tym co się męczyć, a my tu się pojawia odpowiedź na pańskie pytanie w tej grupie Górniczej był Mikołaj w bardzo często za to odpowiedzialne, ale niekoniecznie, bo w tej grupie kolędnicze był też właśnie gwiazdor to nie jest wcale się tymi to nie tylko jazda to jest chłopak, który jest przebrany za aniołka, który chodzi z gwiazdą właśnie taką prawda taką skonstruowaną i czasami on jest odpowiedzialny za to no tutaj już się pojawia kwestia tego co rodzice dzieciom powiedzą oczywiście żywot Świętego Mikołaja jak wskazuje, że to on macza w tym palce, ale niekoniecznie to może być to kto może być prawda właśnie ów gniazdo, czyli Anią to może być jakaś inna postać dowolna na gruncie rzeczy grupy kolędnicze tych postaci było naprawdę bardzo wiele to byli to były to 3 królowie prawda to by to był Herod to był diabeł prawda no bo grupy kolędnicze też no odgrywa pewną pewną pewną scenkę tradycyjna mogła być mógł być Święty Józef prawdę tych tych postaci to nie więcej mówi do wyboru do koloru ze względu na kwestie, o których rozmawiamy, w którym regionie Polski najchętniej jako dziecko spędził pan czas nie spodziewają się tego pytania jako dziecko, czyli pytasz mnie pan, która która, która z tych regionalnych specyfik jest mi najbliższa najbliższa albo też najbardziej atrakcyjne dla dzieci najbardziej różnorodna najbardziej wzbudzające ciekawość pan to nie jest prosta odpowiedź na to pytanie, ponieważ w, ponieważ trudno było pytanie pana ma charakter jakościowy prawda w związku z tym w związku z tym jest niezwykle niezwykle trudno mi skonstruować odpowiedź to znaczy, że tego regionu by mnie nie wyróżnił, ponieważ właściwie bardziej cofniemy się stać w tym tym, tym bardziej musimy sobie zdać sprawę, że tego typu tradycje były no pielęgnowane utrzymywane w wszędzie to znaczy, że każda społeczność jest to można powiedzieć pewien rys kultury tradycyjnej prawda, której tutaj mówimy w związku z tym to była tylko kwestie, jakby formy na pierwsze co przyszło do głowy to oczywiście powiedzmy góralszczyzna szeroko pojęta, ale to chyba, dlatego że bardzo mi się skojarzyło z bowiem klimat miejsca właśnie takim można powiedzieć świątecznym anturażu natomiast natomiast co do co do zwyczajów to one były no one były uniwersalna w związku z tym w związku z tym no już naprawdę te różnice dotyczą w gruncie rzeczy szczegółów, jakie możemy bardzo chcemy, aby etnografowie nam nam to opowiadali właśnie sposób jakby, dokonując pewnej selekcji prawda albo albo tutaj próbując, próbując dokonywać jakiejś tak właśnie oceny, gdzie było, gdzie było naj naj naj głośniej najhuczniej, ale wie pan to zawsze leżało w gestii wyobraźni ludzi którzy, którzy to, którzy się w to angażowali tak jest właściwie do tej pory pomoc w święta mogą być paskudna w Warszawie pięknym Zakopanem i albo odwrotnie to zależy od tego co sobie gotujemy, kiedy tradycja pielęgnowana latami zaczął nam zaburzać Święty Mikołaj z Japonii historia o nim, która została też włączona w ten w ten wigilijny bożonarodzeniową opowieść to są bardzo niedawne czasy to jest co jest już okres powojenne Święty Mikołaj w takiej akurat postaci dociera ona oczywiście to znaczy takiego taki wizerunek Świętego preferowany był w Skandynawii, dlaczego powiedziałbym że, że im dalej od tego od Azji mniejszej im dalej od im dalej od prawda od Odry od miejsca gdzie, z którymi z niektórymi związany jest ten ten Święty, tym bardziej jego wizerunek, jakby ulega jakiemuś takiej transformacji prawda jakiemuś takiemu przyjmą przeznaczeniu trudno się dziwić tak do stosu spółki z kultury jak dostosowywały tak jakby świętych do swoich potrzeb to już odkryli to już odkryli socjologowie francuscy pod koniec dziewiętnastego wieku prawda każdym każda społeczność ma takiego Świętego, jakiego chce mieć w związku z tym ten ten skandynawski Święty jest nie jest gruby przepraszam za niepolityczne określenia, bo nigdy nie przedstawiono właściwie wcześniej Świętego Świętego Mikołaja jako postać od tyłu to jest to jest to jest właśnie ten skandynawski pomysł, który wydaje mi się łączy się trochę prawda z zimną północą no i Święty Mikołaj przecież ma sanie którymi lata zawsze sanie zaprzężone w renifery no nie ma nie mógł nie mógł powstać taki wizerunek Świętego w basenie morza Śródziemnego przy przyzna pan w związku z tym każdy każdy ma takiego Świętego na jakiego sobie zasług każda kultura ma takie Świętego, jakiego sobie wykreuje Skandynawowie wykreowali właśnie takiego on on on trafił do kultury popularnej no, jakby nie było ludów północy, bo Anglosasi właściwie są ludem północy zwróciły uwagę prawna, czyli to się pojawiło się Wielkiej Brytanii w stanach Zjednoczonych no od nas takie, a u nas tak jak zresztą wiele tych no sensownych czy mniej sensownych rzeczy ładnych mniej ładnych tak pojawiło się również pojawiło się również u nas generalnie noszę to Święty Mikołaj jeśli faktycznie no żył i rzeczywiście rzeczywiście dokonał tego co mówią co mówią o nim, że żywoty świętych prawda i przekazy hagiograficzne nie wiem czy byłby zadowolony z tego z tego, że jest takim, że na świeczniku z tego, że jest takim takim bohaterem, który tu, który podnosi podrzuca prezenty, bo historia, którą powiedziałem na początku to właśnie słynną historię żywota Świętego Mikołaja, gdy właśnie podrzuca prezenty bezinteresownie no no nie sądzę, żeby on, że on był długi teraz, widząc to, jakim jest sławnym, jakim jest, jakim jest popularnym darczyńcą tak i dlatego i dlatego Świętego tego czemu on patronuje raczej zamyka się w bezinteresowności i w pewnym w pewnym właśnie pokorze prawda, dlaczego ktoś robić coś czym się nie chwali i i robi coś w tajemnicy dzisiejszych czasach to jest passę przecież prawda trzeba być popularnym prawda najlepiej jeśli jeśli nawet zrobimy coś dobrego to to potem patrzymy ilu ludzi nas za to lubi Świętemu Mikołajowi mile nie chodziło o to też tak na koniec mamy około minuty myśli pan, że Święty Mikołaj będzie przeżywał pewien renesans choćby w tym przekazie mediów społecznościowych, bo tak przejrzałem na potrzeby naszej rozmowy co działo się rok temu na kontach tzw. znanych tego Mikołaja nie było zbyt wiele trudno powiedzieć na NATO pytanie to znaczy się znane, ale rano jeszcze przecież jest bardzo modne 6grudnia swoją drogą w dzień patrona, ale ale, toteż nie mnie to też od niedawna w gruncie jeszcze rzeczy jest dzień gdy, gdy rozdaje się znajduje się pod poduszką prezenty np. moi rodzice jeszcze czy nie doświadczali tego tak o nich Mikołaj Święty kojarzy się raczej z Wigilią ale, ale widziałem 6grudnia motocyklistów tak przebranych we właśnie to to zresztą dziwne dla mnie odzienie Świętego Mikołaja w związku z tym Realu niejasno pan to prześledził ja szczerze mówiąc jeszcze w tym roku nie prześledziłem jak to jak jak nie ma się Święty Mikołaj i ta postać w mediach społecznościowych przyznam szczerze, ale któż zna przeszłość dzisiejszych czasach nie wiemy co nas czeka jutro, a co dopiero co będzie nas czekało na nadchodzącej dekadzie to nie do opisania rzeczywiście dr Damian Kasprzyk Instytut etnologii antropologii kulturowej, bo moim państwa 8 dziękuję panie doktorze proszę uprzejmie wysokością KIO obfitego Świętego Mikołaja rzecz jasna, że często również rzecz jasna przynajmniej ciepłych skarpet tak jest i dobrze dobranego krawata dziękuje kłaniam się państwo zapraszam teraz na informacje Zwiń «

"Każda kultura ma takiego świętego, jakiego sobie wykreuje" - kto przynosi prezenty dzieciom w Polsce i na świecie?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: JAK Z DZIECKIEM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 06:00

Najnowsze Podcasty

Podsumowanie tygodnia, a w nim strach na prawicy i tragedia w Ukrainie

Jak reporter odnalazł się na Instagramie - czyli o tym, co się działo wokół gatunku po 2010 roku (cz. 2)

Czym się kierować przy wyborze szkoły ponadpodstawowej?

Co lekarze po studiach medycznych w Polsce wiedzą na temat aborcji?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL