REKLAMA

"Zaczyna się od chleba, kończy na wolności". 50. rocznica rocznica Grudnia '70

A teraz na poważnie
Data emisji:
17-12-2020 12:00 (Powtórka: 18-12-2020)
Prowadzący:
Czas trwania:
10:37 min.
Udostępnij:

W grudniu 1970 r. na ulicach Gdańska, Gdyni, Szczecina i Elbląga doszło do krwawej konfrontacji między protestującymi robotnikami a władzami PRL, które do tłumienia protestów użyły oddziałów milicji i wojska. Bezpośrednią przyczyną wybuchu społecznego niezadowolenia, a następnie strajków w Stoczni Gdańskiej im. Lenina i gdyńskiej Stoczni im. Komuny Paryskiej była ogłoszona podwyżka cen podstawowych artykułów spożywczych.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
, a teraz na poważne 612 Mikołaj Lizut kłaniam się państwo pierwszym gościem dzisiejszego programu jest dr Janusz Marszalec historyk muzeum Gdańska dzień dobry dzień dobry panu dzień dobry państwu mija 50 lat właśnie od tzw. rewolty grudniowej i masakry na Wybrzeżu w grudniu 1970 roku to jedno z najbardziej haniebnych wydarzeń w historii polskiej Rzeczypospolitej ludowej, gdy władza mieniąca się robotniczą strzelała właśnie do robotników w rocznicę wydarzeń jeden z jej z Rozwiń » ich bohatera bohaterów, czyli Lech Wałęsa mówił, że w tym proteście w tej rewolcie chodziło o wolności trójpodział władzy jak jednak wrażenie, że większość jeśli nie wszystkie robotnicze bunty rewolty w czasach PRL dotyczyły chleba no tak dokładnie było utrzymały się od chleba dopiero dopiero później po wielu latach okazywało się, że należy jednak sens wydarzeń zdarzenie jest trochę inny na bardzo inny, bo tak to jest, że w historii polskiej SA stoi Polski zaczyna się od chyba skończy się na wolności to oczywiste poza tym no z spójrzmy na specyfikę Gdańską roku osiemdziesiątego hasła, które zawodnicy zaczęli artykułować wychodząc z 14grudnia w poniedziałek rano ulica ustawią swoje zakłady pracy i powiedzieli byśmy byli bardzo takie egalitarne przebijały nawet hasło władzy komunistycznej, która raczyła o tym właśnie dziesięcioleci robotników z taką mową w mojej czy pomysły mogą która, która mówił jak siła na wyżyny kwestie ruchomości, więc robotnicy chcieli po pierwsze po pierwsze chcieli jak i likwidacji tej podwyżki, która bardzo zaskoczyła dotknęła po drugie, chcieli również ujednolicenia płac bardzo ważny postulat i podawano bardzo konkretne żądania np. żeby pracownik umysłowy zarobią niewiele więcej od robotnika dyrektor zaledwie 1000zł więcej aniżeli więzienie i był to można powiedzieć hasła mieściły się w innej mentalności komunisty komunistycznej i były normą można powiedzieć czy są dzisiaj z tego powodu z naszego punktu widzenia dosyć dosyć szokujące na pewno nie pojawiały się hasła wolności, bo dopiero po wielu latach okazywało się, że rząd z grudnia czy jakiegokolwiek innego myślenia w okresie raz wyciąga się pewną naukę taką inną wolnościową oczywiście pewne rysy wolnością czas insurekcji były widoczne i w grudniu kogo pojawiało się pieśni którąś z leżą się nami i zapewne kojarzy mi się również z pokoju robotnikom z powstaniami i Bogurodzica i inne pieśni z Roty śpiewał pod spalonym komitetem wojewódzkim natomiast tak naprawdę żądania były na początku wybitnie konieczne jest szansą relacja bardzo ciekawa Arkadiusza Rybickiego, które nawet wystąpił z płomiennym przemówieniem właśnie momencie zdobywania, którą na komitet wojewódzki i podnosił rzuca hasła wolnościowe stary robotnik poklepał go po plecach i powiedział o ataku to o 8 później natomiast teraz ważniejsze są sprawy dotyczące cen i równości robotników kadry inżynierskiej, ale czy sądzi pan, że wystąpienia robotników na Wybrzeżu zaskoczyły ówczesną władzę zaskoczyły Gomułka to znaczy on był zdziwiony, że robotnicy się buntują Gomułka z pewnością był zaskoczony no to człowiek, który był już bardzo mocno zużyte jego autorytarne rządy oderwanych chyba prawda tak oto wskazują, że był bardzo oderwany od od nich tego co się w kraju dzieje z myślą też kategoria ami starego działacza komunistycznego, który o, który cieszy się skoro wzrasta produkcja traktorów to również ludzie muszą się z tego cieszyć i być zadowoleni tak źle leżała spadają ceny lokomotyw no właśnie więc, więc sytuacja wygląda także Gomułka oczywiście nie nadążał za biegiem wydarzeń miał też dobrych informacji chyba też jego środowisko manipulował tymi informacjami w momencie, kiedy we wtorek rano, czyli 15grudnia podejmował decyzję o tym, żeby strzelać ostrą amunicją do robotników uczynił to ewidentnie pod murem dużych emocji ktoś powiedział mu, że zostali zabici już, że papież pierwsze ofiary, że są oczywiście straty po stronie milicji czy czy wojsko, ale w to uwierzył i zadecydował o obecnych o tym żeby wojsko milicja otworzyło ogień do protestują na podpalenie komitetu wojewódzkiego pachniało kontrrewolucją dla niego, ale dla Cyrankiewicza chyba też oczywiście to dzisiaj byśmy tych polityków określili mianem bardzo popularnym dzisiaj żaden SUV typowych oderwany od takich, którzy widzą widzą rzeczywistości jak jak ona wygląda ona pyta pan 3 władza była przygotowana na taką reakcję mieszkańców Wybrzeża generalnie mieszkańców Polski po tej podwyżce już była przygotowana, dlatego że o służby specjalne przygotowywały się do tego, żeby podjąć działania w momencie jakiś rozruchów niezadowolenia stąd jest właśnie pomysł na akcję jesień akcję jeśli to akcja policyjna, która zakładała podjęcie stosownych działań łącz wybuchu jakiegoś niezadowolenia oczywiście nie bardzo widziano, jaka może być skala tego tego niezadowolenia natomiast bezpieka idę monitorowała nastroje Robotniczej i potrafiła przewidzieć, że takie niezadowolenie nie będzie o tym donosili im uwagę agencji między zrobiono też analizy stosowne, więc nie darmo zgromadzono naprawdę w umowie zdołano poważne siły policji najbardziej niezwykłym i tragicznym wydarzeniem grudnia 70 to jest czwartek 17 grudnia w Gdyni, gdy władze wzywają robotników o powrót do pracy i na przystanku szybkiej kolejki milicja wojsko strzelają do bezbronnych robotników dlaczego, skąd właściwie, skąd ten pomysł absurdalny absurdalnej przeważając tak to było wezwanie wicepremiera Stanisława kociołka, który wzywał 16grudnia wieczorem w telewizji robotników stoczni do podjęcia pracy są podobnie miało miejsce 14grudnia również wzywał rząd 15grudnia również wzywa robotników w tym roku razem stoczni gdańskiej stoczni imienia Lenina do podjęcia pracy, bo skończą się o tym, że szesnastego stocznia była zablokowana została tam wojsko oddało salwy do robotników 2 osoby zginęły wówczas w Gdańsku szesnastego o godzinie ósmej 10 rano 11 było ciężko rannych natomiast w Gdyni no ten błąd Kociołek w powtórzą błąd albo była to świadoma decyzja do końca tego o nie wiemy jak sytuacja nie jest jasno on w czasie długoletniego procesu tłumaczy szczerze nie znał decyzji wojskowych co wydaje się dosyć absurdalne dziwne w każdym razie były takie obowiązki wojsko myślało, że strzela do Niemców oczywiście wojsko było blokowane i oficerowie do Gdyni do Gdańska no in do innych miast Wybrzeża z taką informacją, że jadą walczyć z wersją niemiecką i wiele jest relacji takich bezpośrednich, kiedy żołnierze szeregowi żołnierze zwracają się do manifestantów po niemiecku albo Agory rannych, których parę minut wcześniej ranili niestety tak było, czyli tutaj absolutną dezinformacja natomiast nowsze wyników dziwne jest, żeby wicepremier na kogoś nie wiedział o dyspozycjach wojskowych i MSW zamknięcia czy zablokowania dojścia do stoczni niewątpliwie sytuacja musiała doprowadzić do masakry no tak się stało w ringu czarny czwartek padło 18 osób przypomnijmy, że bilans zabitych w wyniku rewolty w grudniu 70 tego roku to 4150 lat minęło od tamtych wydarzeń bardzo dziękuję za tę rozmowę dr Janusz Marszalec historyk muzeum Gdańska by państwa moi goście Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: A TERAZ NA POWAŻNIE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA